اوجلنگ - شنگ

در برز در فصل بهار در اکثر زمين ها مي رويد که خوراکي مي باشد. با سرکه يا شربت خوشمزه مي شود.


خواص داروئي:

برگهاي گياه شنگ  از خونريزي معده جلوگيري مي‏کند. اگر مسموم شديد از ريشه‏اين گياه  استفاده کنيد. براي رماتيسم مفيد است  و آب ريشه خام شنگ  زگيل را از بين مي‏برد. براي مسلولين نفع بسيار دارد. گل اين گياه  را بر روي محل سوختگي قرار دهيد تا از قدرت آن التيام سوختگي پي ببريد!

فارسي اين کياه  شنگ است، در شيراز و اصفهان به شنگ آلاله شنگ و در خراسان ريش بز خالدار خطاب مي‏کنند. به اين  گياه قندرون، سنسفيل، تسلسفيل، اسپلنج و اسفلنج هم مي‏گويند. عربي نوع چمني اين گياه  که برگهاي آن باريک‏تر از شنگ  مي‏باشد، لحيه التيس و زنب الخيل است، ولي در عراق و شامات به آن اذناب الخيل مي‏گويند. شنگ  در چمنزارهاي نمناک شمال ايران، عمارلو، بين کبوتر چاي و زرد چين، ايسپيلي ييلاق دامنه البرز، مخصوصا افجه و نارون مي‏رويد و نوع چمني اين گياه  در مغرب ايران، تفرش، اراک، کوه شاهو و کردستان زياد است، و در اروپا به علت زيبايي گل اين  گياه شنگ پرورش مي‏دهند.

گياه شناسان قديم نوع حقيقي شنگ را  نر و نوع چمني را ماده مي‏دانستند، و در زبان فرانسه به شنگ يارب دوشوو، در فاصله ارديبهشت تا تير ماه ظاهر مي‏شود ريشه گياه شنگ داراي لعاب بوده و کمي تلخ است و خوردن آن اشتها را فوق العاده زياد مي‏کند. ريشه شنگ خلط آور و نرم کننده سينه و التيام دهنده زخمهاست. از برگهاي شنگ در سالاد استفاده مي‏کنند و ايرانيان آن را مانند کاهو و کاسني با سرکه و بدون آن مي‏خورند، چون بسيار خنک مي‏باشم. خوردن برگهاي شنگ اسهال و خونريزي معدي را بند مي‏آورد و از خونريزي سينه جلوگيري مي‏کند و براي مسلولين نافع است.

ريشه شنگ براي جلوگيري از اسهال و خونريزي، از برگش قويتر است و خوردن خيسانده آن در شراب براي جلوگيري از خونريزي رحم تجويز مي‏شود پاشيدن برگ و گل خشک شده اين گياه  در روي زخمهاي چرکي و متعفن سودمند مي‏باشد ضماد آنرا براي التيام عصب قطع شده مفيد دانسته‏اند ضماد گل شنگ  با موم جهت سوختگي آتش مفيد است حکيم محمد بن زکرياي رازي خوردن ريشه گياه شنگ را پادزهر سموم مي‏دانست.

عصاره گياه شنگ که در طب سنتي ايران طرثوث خوانده شده است پادزهر قوي است و در ساختن ترياق فارون به کار مي‏رود. براي معالجه نزله ريوي، نقرس، رماتيسم و امراض جلدي جوشانده شصت گرم ريشه شنگ تجويز مي  کرده‏اند. اگر اين گياه را پختيد  هرگز آب آن را دوز نريزند بلکه آن را بنوشيد، زيرا منافع شنگ  در آب جوشانده جمع مي‏شود. عصاره شنگ جهت درمان کچلي و زخمهاي جلدي مفيد است. آب ريشه خام شنگ  زگيل را از بين مي‏برد.

چنانچه گياه شنک چمني را قطع کنيد، از آن يک ماده کائوچو کي ترشح مي‏شود، که به آن قندرون و قندران مي‏گويند. اين ماده در برابر هوا سفت مي‏شود و ايرانيان آن را مانند سقز مي‏جويند و چنانچه کمي حرارت  به آن بدهيد، به صورت کش در مي‏آيد و با آن بهترين لاستيک را مي‏توان ساخت، ولي چون مقدار آن کم است و ساختن لاستيک با آن به صرفه نيست. قندرون از دوستان کبد بوده و سريع الهضم است و از احتقان خون جلوگيري کرده، جويدن آن هضم غذا را آسان مي‏کند، اشتها را زياد مي‏نمايد. براي پاک شدن سينه از اخلاط نافع است. براي شش و قلب نيز مفيد مي‏باشد.

خوردن مقدار کمي از آن، شب مواقع خواب براي تسکين سرفه تجويز شده است، ضماد آن با سندروس يا زرده تخم مرغ نيم برشته بر روي زخم جهت التيام و روياندن گوشت سودمند مي‏باشد. ضماد گداخته آن با پيه بزجهت رفع کجي ناخن و درد عضلات و ترک پوست و شقاي مزمن مخصوصا با کمي شنجرف نافع مي‏باشد و با روغن زيتون جهت تحليل ورمها و شکاف کشاله ران و تقويت اعصاب و خارش نافع مي‏باشد. مقدار خوراک آن يک مثقال است.

فرستنده : سيد اصغر حسينيان برزي