آتش‌سوزی در باغ‌های گله

آتش سوزی


امروز صبح (3 مرداد 1390)مطلع شدیم، که باغهای گله و دره پدره‌ دیشب آتش گرفته که آقای صدری (دهیار)‌ به طور اتفاقی متوجه شده و اهالی و پاسگاه و فرمانداری را مطلع کرده است.

با کمک آتش نشانی اطفاء حریق در ساعت 11 شب صورت گرفته اما از خسارات وارده هنوز اخباری در دسترس نیست.

سایت برزرود در اخبار 20:30

وب گردی

دقایقی پیش بخش خبری 20:30 در قسمت وبگردی با معرفی سایت برزرود اعلام کرد تعدادی از جوانان یکی از روستاهای حوالی نطنز ابتکار عمل به خرج داده و برای روستای خود سایتی را راه اندازی کرده اند .

همچنین با اشاره به بخش پاچنار اعلام کرد این سایت دارای امکاناتی نظیر تالار گفتگواست که اعضا در آنجا در مورد مشکلات روستا تبادل نظر می کنند و به گپ و گفت می پردازند...


با تشکر از خانم مژده وهابی برزی که آدرس سایت را با توضیحات کامل برای بخش وب‌گردی 20:30 ارسال نمودند.


شما این فیلم را می توانید از طریق لینک زیر مشاهده نمایید.

صبحی با درختان شکسته

صدای شیون گوساله امانشو بریده بود.

آقاجون:باد کنی شالله.
ه کوفت گور صحبت

فصل زردآلو بود و محصول زیاد آفتاب سر ظهر اونم توی تیره ماه چقدر میتونست آدمو خسته کنه حالا یه استکان چای با قندای گنده میچسبید، به هزار زور اون گوساله ی عربده زنو بست به درخت تو باغچه پایین خونه. حیوونارم کرد تو طویله.

عزیز از صبح گفته بود این مله از ما نیست با مال کسی عوض شده آقاجون اما گوشش بدهکار نبود.
ناگهان صدای دادو فریاد صفاری بلند شد که :آی اهل ده فرار کنید داره سیل میاد.
عزیز فقط تونست محمدو صدری و برداره ببره از سینه سربالایی بالا به سمت گریند شهین و که تنها دو سالش بود و تو خونه بالکل یادش رفت.
سیل افتاد تو باغچه مله رو، حیوونارو الاغ و همرو با خودش برد گوساله ی بیچاره میدونست چه بلایی بسرش قراره بیاد که اینهمه عربده میکشید آب افتاد تو خونه دختر بچه ی دوساله فقط عقلش تا اینجا رسید که بره رو تغار کشک مالی دستشم گرفت به دریزه فقط گریه میکرد یه شیر پاک خورده صداشو شنید و بغلش کرد و دوون دوون رفت به سمت بالا.

تا شب وخونه پدره عزیز (میرزا فضل الله ) بودن. عزیز از ترس شام که خوردن وخیزاد و بچه ها رو برد گریند خونه یکی از فامیلا بخابوندشون خودشم بره ببینه چه بلایی سر خونه زندگیش اومده از شب گذشته بود که صدای مهیب و وحشتناکی از یکی یکی شکسته شدن درختا تنو به لرزه مینداخت بچه ها گریه میکردن از ترس اون سیل که نکنه تا گریندم آب بگیره ورشون داشت و رفت طرف سرسول.

فردا صبح همه چی خراب درختا شکسته شده نه آبی نه نونی نه خونه ای
باغ خراب وخانه خراب و دل خراب
بعضی به حالتی که نمایند انتحار

آقاجون سر ظهر رفت طره شاید یه چیز برا خوردن واسه بچه ها گیر بیاد چیزی جز نون خشک گیرش نیومد.
از هلال احمر برا همه ی بی خانمانها چادر زدن،
عزیز میگه اون سال ما برزی ها به زور آبو از کمجونی ها بستیم دشت، ما برزی ها سرسبز اما دشت کمجون مثل کبریت.

میگه آبایی که حقمون نبود به باغامون بستیم همش سیل شد خراب شد رو سرمون.

فرستنده : سمانه اسماعیلی برزی

بیماری 'آتشک' باغات سیب و به نطنز را تهدید می کند

مدیر جهاد کشاورزی نطنز،‌ گفت: بیماری 'آتشک' باغات سیب و به این شهرستان را تهدید می کند.

"عبدالرضا مهدی بادی"، روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا، سطح زیر کشت سیب و به در این شهرستان را بیش از 20 هکتار ذکر کرد و اظهار داشت: این بیماری از جمله آفات خطرناک درختان میوه دانه دار است که هم اکنون در باغات سیب و به این شهرستان مشاهده شده است.
وی، مهمترین اقدامات مبارزه با این بیماری را ضدعفونی کردن ابزار، هرس کردن و سمپاشی چند مرحله ای درختان بیان کرد.
وی تاکید کرد: خسارت این بیماری قابل قیاس با هیچ یک از بیماری‌های درختان میوه دانه دار نیست.
مهدی بادی، تصریح کرد: باغداران منطقه می توانند برای کنترل موثر این بیماری در باغات خود، از مشورت کارشناسان این اداره و شرکت های خدمات مشاوره ای شهرستان نطنز بهره مند شوند.
آتشک از قدیمی ترین بیماری های باکتریایی است که عامل آن باکتری Erwinia Amylovora بوده و می تواند بیش از 75 نوع درخت و بوته از خانواده Rosacea را مورد حمله قرار دهد.

عبور لوله‌های اصلی گاز از بافت تاریخی روستای ابیانه

کمیته فنی میراث‌فرهنگی اصفهان به منظور گازکشی روستای ابیانه و با رویکرد جلوگیری از آسیب‌رسانی به بافت تاریخی این روستا تشکیل جلسه داد.

به گزارش میراث آریا (chtn)، این جلسه کمیته فنی میراث‌فرهنگی اصفهان به صورت ویژه با هدف مذکور برگزار شد.

روستای ابیانه به لحاظ تاریخی، فرهنگی و برخورداری از بافت ویژه از اهمیت بسیاری برخوردار است.

بنابراین گزارش به دلیل اهمیت بافت تاریخی این روستا گازکشی و عبور لوله‌های گاز باید با نظارت کامل انجام شود.

در بعضی از گذرهای روستای ابیانه لوله‌های اصلی گاز عبور کرده که خوشبختانه آسیبی را متوجه بافت تاریخی این روستا نکرده است.

به گفته پایگاه میراث‌فرهنگی ابیانه تلاش می‌شود علمک‌ها و رگالاتورهای مربوط به منازل روستای ابیانه کارشناسی شده نصب شود.

در این کمیته مصوب شد علمک‌ها و رگلاتورها به دلیل آسیب نزدن به خانه‌‌های روستایی در کوچکترین اندازه ممکن انتخاب شود.

اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اصفهان و پایگاه میراث‌فرهنگی ابیانه تا مراحل پایانی گازکشی این روستا که در چند ماه آینده به پایان می‌رسد، نظارت خود را ادامه می‌دهند.

نمایندگانی از ثبت حرائم، ثبت بافت تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی اصفهان، نماینده اداره میراث‌فرهنگی و اداره گاز شهرستان نطنز در این جلسه از کمیته فنی حضور داشتند.

وبلاگ نطنز

برز الگویی برای همه روستا ها

گوهر سبز نطنز

خبری از برز و روستای زیبایمان در ماهنامه گوهر سبز نطنز با عنوان "الگوئی برای همه روستاها و حتی کل شهرستان" به همت غلامرضا علی رحیمی عزیز، که جا دارد همین جا از زحمات ایشون در جهت شناساندن برزمان کمال تشکر را داشته باشم.


برز الگوئی برای همه روستاها و حتی کل شهرستان


عده ای جوان دور هم جمع شده اند تحت لوایی به نام کانون نو اندیشان البته تعدادی میانسال و مسن هم در جمع شان می بینیم مردان و زنانیکه گرچه پا به سن گذاشته اند اما سرحالند وقبراق، عاشقند و صد البته جوان، جوان دل وپر شور و شوق.

این جمع کانونی آمده اند تا کارهای بزرگی را انجام دهند کارهایی به عمق تاریخ ، کارهایی از سر دلسوزی برای به هم رساندن جمعی عاشق. کارهایی که محورش نام زیبای روستایی است آشنا ، روستایی که گذشته ای بس زیبا داشته وپررونق، روستایی پرازخاطرات شیرین، روستایی پر ازآثارفرهنگی ارزشمند با آداب ورسوم و زبان و فرهنگی بسیار غنی؛

این جا روستای با شکوه برز است و این کانون، کانون نو اندیشان برز.

 کانونی که کانونی شده برای وصل، وصل گذشته و حال ، وصل نسل گذشته و نسل حاضر، وصل تجارب ارزنده گذشته گان به اندیشه پویایی برای آیندگان. آری این کانون آمده است که فقط کار فرهنگی کند.
عشق به برز را در نسل جوان پرورش دهد و دلبستگی لازم را ایجاد کند، دلبستگی به خاک وخشت، دلبستگی به فرهنگ ، آداب ورسوم ، دلبستگی به طبیعت وکوه وباغ وآب ، دلبستگی به خاطرات شیرین گذشته ، دلبستگی به وطن و این چه دلبستگی زیبایی است.

این کانون با برپایی همایش نو اندیشان برز خود را معرفی کرد و با تدارک پایگاه اینترنتی برزرود که واقعا سایتی است به روز، فعال و با امکانات ویژه وپویا خود را توسعه داد با برپایی مجامع عمومی، هیات مذهبی و جلسات منظم کانون؛ بابرپایی مسابقات ورزشی و..... سعی در توسعه همدلی بین اعضا نمود و الان جایگاه شایسته ای شده برای اهالی برز رود اهالی ساکن برز رود و اهالی عاشق برز رود اما ساکن تهران ،اصفهان ،بوشهر و ..... و حتی خارج از کشور و این امر باعث شده حتی ساکنین خارج از برز رود خود را اهالی وساکن برز رود ببینند چقدر زیباست این تفکر این عشق واین همدلی.

امیدواریم این تجربه موفق که نشان داد اگر جمعی صرفا"به نیت کارخیر و امر فرهنگی و خالصانه وارد معرکه شوند و البته تلاش شبانه روزی نمایند می توانند کارهای بزرگی انجام دهند. امیدواریم این تجربه زیبا مورد استفاده سایر روستاهای شهرستان نطنز قرار گیرد و روستاهایی داشته باشیم آباد ،شاداب ، فعال و اگر چه کم جمعیت اما پر انرژی.

و اما در این مجال کوتاه سری هم بزنیم به جلسه مجمع عمومی کانون نواندیشان برزکه اخیرا برپا شد. جلسه با قرائت قرآن توسط آقای حسین برزی نژاد شروع شد. سپس آقای مسعود حسنی توضیحاتی در مورد جلسه و اهداف جلسه و کانون دادند. بعد از آن آقای میثم شفیعی توضیحاتی در مورد عملکرد کانون در این یک ساله و کارهای انجام شده ارائه دادند.با توزیع اساسنامه بین افراد حاضر آقای حسنی شروع به خواندن اساسنامه نمودند، بعد از پایان قرائت آن، از افراد حاضر در مورد تصویب اساسنامه رای گیری شد، که با مخالفت بعضی از افراد مبنی بر کم بودن وقت برای بررسی اساسنامه مواجه شد، که بعد از توضیحات داده شده، بالاخره اساسنامه به تصویب افراد حاضر رسید. سپس از افراد خواسته شد خود را برای شورای مرکزی کانون و عضو ناظر کاندیدا کنند. 18 نفر برای شورای مرکزی و 2 نفر برای عضو ناظر کاندیدا شدند. و هر کدام از آنها خود را به طور مختصر معرفی کردند. رای گیری و شمارش آرا با نظارت فرد ناظر و در حضور جمع انجام شد و در نهایت اعضای شورای مرکزی و عضو ناظر کانون نواندیشان برز مشخص گردیدند. بنا به نتایج انتخابات، 9 نفر اعضای اصلی شورای مرکزی کانون نواندیشان برز عبارتند از :آقایان: میثم شفیعی ، یاسر ملایی ، علی مسگری ، مسعود حسنی ، محمدرضا باقی زاده ، محمد اسماعیلی ، اکبر چهرزاد ، علی میرزایی ، حسین برزی نژاد و آقایان و بانوان زیر به ترتیب می توانند در جایگاه عضو علی البدل قرار گیرند : ، سعید حاتمی ،مجید معظمی ،حسین کاظمیان ، محمد حسین غفاری ، محمد عرب زاده ، محمد کاظم زاده ،مهدیس فاطمی ،نصیبه بروشک ،مهدی حسینی ،رضا کریمی پناه و عضو ناظر بر امور کانون نواندیشان برز : آقای حسن بوش همچنین در این جلسه روزنامه اطلاعات به عنوان روزنامه کثیر الانتشار و ماهنامه گوهر سبز نطنز به عنوان روزنامه محلی برای درج آگهی های کانون انتخاب گردید

فرستنده : غلامرضا علی رحیمی

تمناي فاتحه به سبک برزيها

برز

الهم اغفر للمونين و المومنات والمسلمين و المسلمات - ال احياء من هم والموات. تاب الا بيننا و بينهم بلخيرات - ارواح روح اوليا-اوصيا- صلحا- فقها و شهدا شاد
ارواح روح شيعيان علي بن ابي طالب شاد
ارواح روح کساني که از اين قريه سر به تيره ي تراب فرو بردند شاد
ارواح روح کساني که در اين مزار در آن مزار جمله مزاران شيعيان علي بن ابي طالب دفن هستند شاد

ارواح روح اوليا صلحا قرا سادات 72 تن شهداي کربلاي معلي را شاد ، من يقرا و فاتحمه صلوات

محل برگزاری آزمون سراسری سال90 از کاشان به نطنز انتقال یافت

سازمان سنجش

سازمان سنجش آموزش کشور با توجه به کاهش 13000 نفری داوطلبان شرکت در آزمون سال جاری در استان اصفهان اقدام به تجمیع تعدادی از حوزه های برگزاری آزمون نموده بود که بر اساس آن مقرر بود که آزمون شهرستان نطنز در کاشان برگزار شود .

مسئول روابط عمومی فرمانداری نطنز در این خصوص گفت : بلافاصله پس از دریافت این خبر و با توجه به مشکلات عدیده ای که این مسئله ایجاد می کرد طی مکاتبه ای با معاون اجرایی سازمان سنجش آموزش کشور و بیان مسایل و مشکلات اجتماعی درخواست تجدید نظر در خصوص موضوع شد و با پیگیری مستمر فرمانداری و نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی سازمان سنجش طی نامه ای تعیین شهرستان نطنز به عنوان حوزه امتحانی آزمون سراسری را اعلام و دانشگاه پیام نور نطنز را به عنوان مجری آزمون معرفی نمود .

متاسفانه پیگیری بعمل آمده برای برگزاری همزمان آزمون در بادرود با توجه به سیاست های سازمان سنجش آموزش کشور به نتیجه نرسید .

وی در پایان اضافه کرد : بیش از 800 نفر در سال جاری متقاضی شرکت در آزمون سراسری هستند .

آزمون گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی با 104 نفر در صبح روز پنج شنبه و هنر با 40 داوطلب عصر روز پنج شنبه مورخ 9/4/90 ، آزمون علوم تجربی با 240 داوطلب صبح روز جمعه و زبانهای خارجی با 93 داوطلب عصر جمعه مورخ 10/4/90 ، علوم انسانی با 341 داوطلب صبح روز شنبه مورخ 11/4/90 در دانشگاه پیام نور نطنز برگزار خواهد شد .

همچنین کارت ورود به جلسه به همراه دفترچه راهنمای شرکت در آزمون از روز یک شنبه 5/4/90 تا چهارشنبه 8/4/90 بر روی سایت اینترنتی سازمان سنجش آموزش کشور به نشانی www.sanjesh.org قرار داده می شود .

منبع: وبلاگ نطنز

گون

گون

گون با نام علمي Astragalus gummifer از خانواده ي Leguminosae (خانواده ي نخود) است. گياهي است چند ساله، بوته مانند و داراي ساقه ي چوبي با برگ هايي مرکب از برگچه هاي متعدد که اين برگ ها اکثرا فرد مي باشند.

گونه هاي مختلف گون که کتيرا از آن ها توليد مي شود داراي گل هايي به رنگ هاي صورتي، قرمز، آبي، بنفش، زرد و يا سفيد هستند. گل ها به صورت مجتمع، خوشه يا سنبله مانند بوده و گاهي در محور ساقه قرار دارند.

در صورتي که پايين ساقه و يا در يقه ي ساقه خراش(طبيعي و يا مصنوعي) ايجاد شود ماده ي صمغ مانندي ترشح مي شود که در اثر هوا خشک شده و به صورت هاي مختلف: قطره اي، مفتولي، پهن و خرمني با رنگ هاي زرد تا قهوه اي و يا بي رنگ در مي آيد که به نام " کتيرا " مشهور است.

کتيرا به اشکال مفتولي، قطره اي، خرمني، مسطح و بي شکل به رنگي هاي زرد، قهوه اي و يا بي رنگ (تا حدي شفاف) وجود دارد.

کتيرا در آب، نامحلول بوده ولي متورم مي شود و به صورت ژله ي سفتي در مي آيد.

بوته گون در بیشتر کوه های برز به وفور یافت می شود. 

اثرات مهم

* از کتيرا در فرآورده هاي سرماخوردگي به عنوان نرم کننده و ضدسرفه استفاده مي شود.

* استفاده ي ديگر آن در کنترل اسهال است؛ چون مي تواند مقدار زيادي آب را جذب کند و از خروج آن از بدن جلوگيري کند.

* هم چنين براي افزايش وزن مدفوع و کنترل حداقل زمان توقف مواد در سيستم روده اي – معده اي مورد استفاده قرار مي گيرد.

* گزارش هايي مبني بر جلوگيري از رشد سلول هاي سرطاني در داخل و خارج از بدن توسط کتيرا، به چاپ رسيده است.

* استفاده ي ديگر از آن به علت خاصيت چسبندگي کتيرا در محصولات چسب دندان مي باشد.

* کتيرا به عنوان يک ماده ي مطمئن، در آمريکا در محصولات غذايي مصرف مي شود. هم چنين به عنوان پر کننده قرص ها، امولسيون ها و سوسپانسيون ها در سطح صنعتي داراي استفاده ي فراواني است.


بارهنگ

بارهنگ

بارهنگ گياهي است چند ساله، علفي و تا ارتفاع 70 سانتي ‏متر رشد مي کند. ساقه ي اين گياه بيشتر ايستاده و گاهي به طرف زمين متمايل شده است، همچنين فاقد شيار بوده و به تعداد فراوان است.

برگ‏ هاي بارهنگ بيضي شکل و داراي دمبرگ‏ هاي بلندي هستند که از اين گياه خارج مي‏ شوند. اين برگ‏ ها 3 تا 9 رگبرگ مشخص و برجسته دارند.

گل‏ هايش کوچک و به صورت اجتماع سنبله استوانه‏ اي، در انتهاي ساقه‏ قرار گرفته ‏اند و به رنگ سبز متمايل به قهوه‏ اي هستند. قسمت مورد استفاده گياه، برگ و دانه‏ آن است و دانه ‏هاي آن کوچک، تخم ‏مرغي و به رنگ قهوه ‏اي تيره هستند. زمان جمع‏ آوري اين دانه‏ ها، از اواسط بهار به بعد است. گياه تقريبا در تمام نقاط ايران رويش دارد.

اثرات مهم:

* برگ بارهنگ در درمان تورم نزله ‏هاي قسمت‏هاي فوقاني تنفسي (به علت دارا بودن تانن و موسيلاژ گياه) موثر است. تمام اشکال خيسانده عصاره مايع، شربت، آب برگ تازه و پاستيل‏ هاي تهيه شده از آن، مصرف مي ‏شود.

عصاره آبي در حالت سرد و عصاره مايع آن و همچنين آب برگ بارهنگ، اثرات توقف باکتري ‏ها و باکتري کشي را دارا است؛ در حالي که دم کرده و جوشانده برگ، فاقد اثر است؛ چرا که در اثر گرما د- گلوکزيداز آن شکسته شده و از عمل فعال شدن اجسام بعدي، جلوگيري مي‏ کند.

* دانه بارهنگ در درمان يبوست (اثر اصلي) کاربرد دارد و به عنوان داروي ضد التهاب دستگاه گوارش مصرف مي‏ شود.

برگ:

بر روي 2 تا 4 گرم برگ خرد يا پودر شده، يک ليوان آب سرد ريخته و تا حد جوشيدن، حرارت دهيد و بعد از آن حرارت را خاموش کنيد. سپس 10 دقيقه صبر کرده و محصول را صاف و ميل کنيد.

فرآورده‏هاي گياهي‏ برگ بارهنگ، بيشتر به صورت تي بگ حدود يک گرمي عرضه مي ‏شود و داروهاي گياهي تهيه شده از برگ، به صورت قطره يا شربت، به عنوان ضد سرفه و خلط ‏آور در بازارهاي جهان، در دسترس هستند.

دانه:

منابع مختلف، مصرف روزانه بين 5 تا 15 گرم دانه‏ را توصيه کرده‏‏ اند. دانه‏ ها را داخل نصف استکان آب ريخته، مخلوط کرده و ميل نماييد.
مهم ‏ترين اثرات گزارش شده ي بارهنگ:

(مربوط به برگ و دانه Major Plantago) ضد آلزايمر، ضد آرتريت، ضد تصلب شرائين، ضد باکتري، ضد سرطان، ضد کرم، ضد شکنندگي عروق، ضد ادم، ضد التهاب، ضد اکسيدان، ضد تب، ضد روماتيسم، ضد قارچ کانديدا، ضد عفوني کننده، ضد تومور، ضد سرفه، ضد زخم‏ هاي داخلي، قابض، بازکننده برونش ‏ها، ملين، مسهل، معرق، هضم کننده غذا، ادرار‏آور، خلط ‏آور، محافظ کبد، محرک ايمني بدن، شيرافزا، کاهش دهنده چربي، مقوي رحم، ترشح‏ کننده اسيداوريک در ادرار و درمان کننده زخم.

بادیان

بادیان

براساس نتايج حاصل از يک پژوهش، عصاره گياه دارويي "باديان" يا "انيسون" در کاهش دفعات و شدت گرگرفتگي زنان يائسه موثر است.

این گیاه در برز به صورت خودرو در برخی از باغ ها رشد می کند.

اين مطالعه بر روي 72 زن يائسه که از گرگرفتگي شکايت داشتند و به مراكز بهداشتي درماني مختلفي در شهر و روستاهاي قزوين مراجعه مي کردند، انجام شد.

نمـونه ها از طريق پرونـده هاي موجود در مراكز بهداشتي درماني انتخاب و با شكل تصادفي به دو گروه 36 نفره دارو ( روزانه سه كپسول حاوي 100 ميلي گرم عصاره انيسون ) و دارونما ( 330 ميلي گرم نشاسته) با طول مدت مصرف چهار هفته تقسيم شدند.

دو هفته قبل از مصرف دارو شدت، تعداد گرگرفتگي و نوع مواد غذايي مصرفي از طريق پرسشنامه و فرم اطلاعاتي اندازه گيري و ثبت گرديد. نتايج در درون گروه ها مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت.

يافته هاي آماري نشان مي دهد تعداد و شدت گرگرفتگي روزانه قبل از درمان در گروه انيسون در هفته چهارم پس از درمان کاهش يافت، اما در گروه دارونما ميانگين تعداد و شدت گرگرفتگي تغيير معني داري نكرد.

نتيجه گيري نهايي مطالعه حاکي از اين است که انيسون يا باديان در كاهش دفعات و شدت گرگرفتگي زنان يائسه مؤثر است.

 پژوهشگران اين طرح آموزش انواع درمان هاي گرگرفتگي به زنان را توصيه مي کنند تا آن ها در انتخاب نوع درمان بر حسب پذيرش خودشان آزاد باشند.

پونه

پونه

پونه از خانواده نعناع است و ترکيب اصلي موجود در اين گياه، اسانس روغني فرار يا روغن منتول است.

به علاوه در اعضاى اين گياه مقدارى تانن، مواد رزينى و قند نيز وجود دارد و حاوي مقدار زيادي ويتامين است.

گياه پونه در فصل گرما مي رويد، اما سايه روشن را بهتر مي‏ تواند تحمل کند.

اين گياه در خاک‏ هاي مرطوب و غني از مواد آلي مانند کود برگ به خوبي رشد مي ‏کند.

پونه در برز در کنار جوی های آب می روید که  در فصل بهار برای خوردن و در فصل تابستان  برای خشک کردن مناسب می باشد.

کاربردهاي پونه

با گياه پونه مي توان يک دم کرده ي گياهي فوق‏ العاده تهيه نمود. براي تهيه ‏ي يک فنجان دم کرده ي اين گياه، يک قاشق غذاخوري سرخالي از برگ يا گل پونه ي تازه و يا يک قاشق چاي خوري برگ پونه خشک شده را در چاي صاف کن درون يک ليوان ريخته و يک فنجان آب در حال جوش را روي آن بريزيد. اجازه دهيد مدت 10 دقيقه دم بکشد و رنگ چاي در بيايد. اگر دوست داشتيد مي ‏توانيد آن را کمي شيرين کنيد.

برگ‏ ها و گل‏ هاي پونه و همچنين ساقه‏ هاي آن مي توانند جايگزين مناسبي براي بسياري از آنتي بيوتيک‏ ها باشند. اين گياه همچنين بادشکن، معرق، مدر و محرک نيز مي‏ باشد.

از دم کرده‏ي اين گياه براي درمان سرماخوردگي، زکام، سردردها، مشکلات گوارشي، کم کردن تب خفيف، تسکين گلودرد و براي بهبود نفخ شکم، حالت تهوع، دردهاي قاعدگي و بي ‏خوابي استفاده مي شود.

پونه را به عنوان تحريک کننده توليد صفرا نيز مي‏ شناسند.

تزريق عصاره ‏ي پونه به موش‏ هاي آزمايشگاهي نشان داد که اين گياه داراي خواص آرام بخشي خوبي است.

عصاره‏ ي پونه داراي خاصيت تسکين دهنده‏ ي درد نيز مي ‏باشد.

در محيط آزمايشگاه ديده شد که عصاره‏ ي پونه در مقابل ويروس تب‏ خال، ويروس آنفلوآنزا، بيماري نيوکاسل و ويروس‏هاي مختلف ديگر فعال است.

فوايد پونه:

پونه براي مقابله با بيماري‏هاي زير سودمند است:

- حالت تهوع و استفراغ

- مشکلات و ناراحتي ‏هاي گوارشي به طوري که از ترش کردن معده جلوگيري مي ‌کند و براي هضم غذا و برطرف کردن سکسکه مفيد است.

- سرماخوردگي، آنفلوآنزا، آسم

- سرفه و سياه سرفه

- گرفتگي بيني

- با توجه به خواص ضدميكروبي كه در عصاره و اسانس پونه وجود دارد، مي ‌توان از اين فرآورده‌ها به عنوان جايگزين طبيعي براي آنتي بيوتيك‌ ها استفاده كرد.

مقدار مصرف:

دم کرده ي پونه از ترکيب يک ليوان آب جوش با 2 گرم برگ خشک شده‏ ي پونه که به مدت 5 تا 10 دقيقه دم کشيده و صاف شده حاصل مي ‏شود.

اين دم کرده به طور معمول 2 تا 3 فنجان در روز استفاده مي ‏شود و محدوديتي در طول درمان وجود ندارد.

بابونه

بابونه

بابونه گياهي است دائمي و كوچك، به ارتفاع تقريبا 30 سانتيمتر، داراي بويي معطر كه در چمن زارها و زمين هاي شني مي رويد. ساقه آن به رنگ سبز مايل به سفيد، برگ هاي آن كوچك متناوب و داراي بريدگي هاي باريك، نامنظم و پوشيده از كرك است. گل هاي آن مجتمع در يك طبق كه به طور منفرد در انتهاي ساقه گل دهنده در تابستان ظاهر مي شود. در هر طبق، گل هاي سفيد در اطراف و گل هاي زرد در قسمت وسط قرار دارند.

بابونه در برز در بیشتر باغ ها یافت می شود.

1) يكي از مهم ترين خواص بابونه، درمان زخم و ورم معده است که به آساني اين مرض را درمان مي كند. افرادي كه سال هاي سال با اين بيماري دست به گريبان هستند و از قرص هاي مختلف گران قيمت نظير Lozac و Zantac و ... استفاده مي كنند، مي توانند با استفاده از بابونه، پول داروي خود را پس انداز كنند و سلامتي خود را نيز بازيابند.

براي درمان زخم معده يك ليوان دم کرده غليظ بابونه درست كنيد (4 قاشق چاي خوري بابونه خشک را در يك ليوان آب جوش و يا چهار تا چاي كيسه اي بابونه در يك قاشق ليوان آب جوش ) و صبح ناشتا آن را بنوشيد. سپس در رختخواب به پشت دراز بكشيد و بعد از چهار دقيقه بخوابيد. البته بعد از يك ربع ساعت مي توانيد صبحانه خود را ميل كنيد . اين عمل را به مدت دو هفته ادامه دهيد تا زخم و ورم معده به كلي شفا پيدا کند.

2) بابونه اعصاب و قواي جنسي را تقويت مي كند.
3) بابونه تقويت کننده مغز است.
4) درمان كننده سردرد و ميگرن است.
5) براي تسكين دردهاي عضلاني دم کرده بابونه بنوشيد.
6) جويدن بابونه براي التيام زخم هاي دهان مفيد است.

آویشن



آويشن گياهي كوهستاني و معطر است كه تنوع زيادي دارد. اين گياه داراي طبيعتي گرم و خشك است و از آن معمولاً به عنوان ادويه براي طعم ‌داركردن انواع غذاها مانند پيتزا، ماكاروني، لازانيا و بعضي خوراك‌ها استفاده مي ‌كنند.

اين گياه در كشور ما معمولاً به صورت خشك شده و پودر مورد استفاده قرار مي‌ گيرد ولي در كشورهاي ديگر علاوه بر پودر آن، نوع تازه‌اش را نيز در غذا مصرف مي ‌كنند زيرا آويشن تازه عطر و بوي بيشتري نسبت به نوع خشك آن دارد.

 خواص درماني

- آويشن براي تقويت اعصاب، درمان افسردگي، خستگي و بي‌خوابي مفيد بوده و همچنين نشاط ‌آور است.

- آويشن خاصيت ضد ميكروبي، ضد قارچي و ضد انگلي دارد و اين به جهت وجود ماده تيمون در آن است ولي با توجه به اينكه تيمون خاصيت سمي نيز دارد، در مصرف آويشن زياده ‌روي نكنيد.

- مصرف آويشن به صورت جوشانده براي رفع تنگي نفس، برونشيت، سرفه، نفخ شكم ، سوءهاضمه، آسم ، سياه‌سرفه، سرگيجه، سردرد و زكام توصيه مي ‌شود، براي اين منظور 10 گرم آويشن را در يك ليتر آب ريخته و جوشانده آن را در طول روز ميل كنيد.

- اگر از درد مفاصل ، نقرس، ورم مفاصل و درد سياتيك در رنج هستيد نيز آويشن بخوريد.

- بعضي‌ها معتقدند ماليدن جوشانده آويشن روي سر از ريزش موي سر جلوگيري مي ‌كند.
يك چهارم قاشق چاي‌خوري پورد برگ آويشن خشك ‌شده شامل مواد زير است:

انرژي              8/0كيلو كالري

هيدرات كربن    0.02گرم                                 

پروتئين           0.04گرم                          

چربي             0.01گرم

فيبر               0.01گرم

كاسنی

كاسنی

کاسني با نام علمي CICHORIUM INTYBUS، گياهي از خانواده‌ي گل مينا (COMPOSITAE) مي ‌باشد. کاسني، گياهي علفي است که ارتفاع آن به طور متوسط به يک متر مي‌ رسد؛ داراي ريشه ‌هاي قوي و نسبتاً طويل مي ‌باشد. بر روي برگ ‌ها، بريدگي ‌هاي عميقي وجود دارد که در قسمت انتهايي شبيه به مثلث مي ‌شوند. گل‌هاي آبي رنگ بسيار زيبايي دارد. عمر اين گياه با توجه به شرايط زندگي، يک ساله، دوساله يا چند ساله مي ‌باشد. کاسني در نواحي نسبتاً مرطوب، با ارتفاع کم رشد مي ‌کند و بومي نواحي اروپا، هندوستان و مصر مي ‌باشد. البته گسترش آن در دنيا زياد است و در نقاط ديگر از جمله آسيا، آفريقا و قسمت‌ هايي از آمريکا هم مي ‌رويد.

کاسني، در نقاط مختلف  برز به طور خودرو وجود دارد. قسمت‌ هاي مورد استفاده‌ ي آن، ريشه و برگ ‌ها ي آن مي ‌باشد. البته ممکن است به غير از برگ ‌ها از ساير قسمت ‌هاي هوايي گياه نيز استفاده شود.

کاسني به نام عمومي CHICORY در جهان معروف مي ‌باشد و نقاط اصلي رويش آن در ايران شامل نواحي کم ارتفاع البرز، قزوين، رشت، اطراف تهران، کرج، آذربايجان، رودبار، اروميه، لاهيجان، بلوچستان، بجنورد، مشهد، فريمان و بسياري از نقاط ديگر مي‌ باشند.
كاسنی


اثرات مهم:

ترکيبات محلول در آب کاسني، خاصيت مسکن دارند و بعضي از قندهاي موجود در آن (اوليگوساکاريدها OLIGOSACHARIDES) داراي خاصيت افرايش ميکروب‌ هاي مفيد و کاهش باکتري‌ هاي بيماري ‌زا در روده مي ‌باشند. مطالعات جديد نشان مي ‌دهند که برخي ترکيبات موجود در کاسني، در مشکلاتي از جمله يبوست ، اسهال هاي ميکروبي، سرطان و بيماري ‌هاي قلبي- عروقي،  مي ‌توانند موثر واقع گردند.

همچنين طبق مطالعات انجام شده بر حيوانات آزمايشگاهي، مواد موثر کاسني مي ‌توانند از سرطان روده  جلوگيري کند. از ديگر اثرات مفيد کاسني، حفاظت کبد  در برابر سموم کبدي است و اين اثر با ماده‌اي به نام تتراکلروکربن(CARBON TETRACHOLORIDE) به اثبات رسيده است.

عصاره‌ي الکلي ريشه ي کاسني، اثرات ضد ورم و ضد التهابي نيز دارد. از ديگر اثرات کاسني، اشتها آوري  و خاصيت ضد ترش کردن معده  را مي ‌توان نام برد.
همچنين بر اساس مطالعه ‌اي، ريشه ي گياه کاسني مي‌ تواند بعضي قارچ کش ‌ها را جذب نمايد که در اين صورت باعث سميت مي شود. البته موارد مذکور بسيار محدود مي ‌باشند، ولي نبايد آنها را از نظر دور داشت.

مصرف کاسني از زمان قديم و حداقل از قبل ميلاد مسيح مرسوم بوده است. از جمله مصارف مهم اين گياه که از قديم نيز رواج داشته، مصرف آن به عنوان مقوي کبد و کاربرد آن در بيماري‌هاي کبدي بوده است.امروزه نيز يکي از مصارف مهم آن در مشکلات کبدي است. همچنين اثراتي از جمله مقوي معده، مدر(ادرار آور)، تصفيه کننده ‌ي خون، صفرا  بر، تب بر، اشتها آور، درمان نقرس ، کمک در درمان  رماتيسم، دفع رسوبات ادراري و رفع کم‌ خوني  براي آن قائل مي‌ باشند که البته اين موارد در حال تحقيق بوده و در آينده‌اي نه چندان دور موارد درماني قطعي و جديدي براي آنها پيش ‌بيني مي ‌شود.

اوجلنگ - شنگ





گیاه شنگ

در برز در فصل بهار در اکثر زمين ها مي رويد که خوراکي مي باشد. با سرکه يا شربت خوشمزه مي شود.


خواص داروئي:

برگهاي گياه شنگ  از خونريزي معده جلوگيري مي‏کند. اگر مسموم شديد از ريشه‏اين گياه  استفاده کنيد. براي رماتيسم مفيد است  و آب ريشه خام شنگ  زگيل را از بين مي‏برد. براي مسلولين نفع بسيار دارد. گل اين گياه  را بر روي محل سوختگي قرار دهيد تا از قدرت آن التيام سوختگي پي ببريد!

فارسي اين کياه  شنگ است، در شيراز و اصفهان به شنگ آلاله شنگ و در خراسان ريش بز خالدار خطاب مي‏کنند. به اين  گياه قندرون، سنسفيل، تسلسفيل، اسپلنج و اسفلنج هم مي‏گويند. عربي نوع چمني اين گياه  که برگهاي آن باريک‏تر از شنگ  مي‏باشد، لحيه التيس و زنب الخيل است، ولي در عراق و شامات به آن اذناب الخيل مي‏گويند. شنگ  در چمنزارهاي نمناک شمال ايران، عمارلو، بين کبوتر چاي و زرد چين، ايسپيلي ييلاق دامنه البرز، مخصوصا افجه و نارون مي‏رويد و نوع چمني اين گياه  در مغرب ايران، تفرش، اراک، کوه شاهو و کردستان زياد است، و در اروپا به علت زيبايي گل اين  گياه شنگ پرورش مي‏دهند.

گياه شناسان قديم نوع حقيقي شنگ را  نر و نوع چمني را ماده مي‏دانستند، و در زبان فرانسه به شنگ يارب دوشوو، در فاصله ارديبهشت تا تير ماه ظاهر مي‏شود ريشه گياه شنگ داراي لعاب بوده و کمي تلخ است و خوردن آن اشتها را فوق العاده زياد مي‏کند. ريشه شنگ خلط آور و نرم کننده سينه و التيام دهنده زخمهاست. از برگهاي شنگ در سالاد استفاده مي‏کنند و ايرانيان آن را مانند کاهو و کاسني با سرکه و بدون آن مي‏خورند، چون بسيار خنک مي‏باشم. خوردن برگهاي شنگ اسهال و خونريزي معدي را بند مي‏آورد و از خونريزي سينه جلوگيري مي‏کند و براي مسلولين نافع است.

ريشه شنگ براي جلوگيري از اسهال و خونريزي، از برگش قويتر است و خوردن خيسانده آن در شراب براي جلوگيري از خونريزي رحم تجويز مي‏شود پاشيدن برگ و گل خشک شده اين گياه  در روي زخمهاي چرکي و متعفن سودمند مي‏باشد ضماد آنرا براي التيام عصب قطع شده مفيد دانسته‏اند ضماد گل شنگ  با موم جهت سوختگي آتش مفيد است حکيم محمد بن زکرياي رازي خوردن ريشه گياه شنگ را پادزهر سموم مي‏دانست.

عصاره گياه شنگ که در طب سنتي ايران طرثوث خوانده شده است پادزهر قوي است و در ساختن ترياق فارون به کار مي‏رود. براي معالجه نزله ريوي، نقرس، رماتيسم و امراض جلدي جوشانده شصت گرم ريشه شنگ تجويز مي  کرده‏اند. اگر اين گياه را پختيد  هرگز آب آن را دوز نريزند بلکه آن را بنوشيد، زيرا منافع شنگ  در آب جوشانده جمع مي‏شود. عصاره شنگ جهت درمان کچلي و زخمهاي جلدي مفيد است. آب ريشه خام شنگ  زگيل را از بين مي‏برد.

چنانچه گياه شنک چمني را قطع کنيد، از آن يک ماده کائوچو کي ترشح مي‏شود، که به آن قندرون و قندران مي‏گويند. اين ماده در برابر هوا سفت مي‏شود و ايرانيان آن را مانند سقز مي‏جويند و چنانچه کمي حرارت  به آن بدهيد، به صورت کش در مي‏آيد و با آن بهترين لاستيک را مي‏توان ساخت، ولي چون مقدار آن کم است و ساختن لاستيک با آن به صرفه نيست. قندرون از دوستان کبد بوده و سريع الهضم است و از احتقان خون جلوگيري کرده، جويدن آن هضم غذا را آسان مي‏کند، اشتها را زياد مي‏نمايد. براي پاک شدن سينه از اخلاط نافع است. براي شش و قلب نيز مفيد مي‏باشد.

خوردن مقدار کمي از آن، شب مواقع خواب براي تسکين سرفه تجويز شده است، ضماد آن با سندروس يا زرده تخم مرغ نيم برشته بر روي زخم جهت التيام و روياندن گوشت سودمند مي‏باشد. ضماد گداخته آن با پيه بزجهت رفع کجي ناخن و درد عضلات و ترک پوست و شقاي مزمن مخصوصا با کمي شنجرف نافع مي‏باشد و با روغن زيتون جهت تحليل ورمها و شکاف کشاله ران و تقويت اعصاب و خارش نافع مي‏باشد. مقدار خوراک آن يک مثقال است.

فرستنده : سيد اصغر حسينيان برزي

اسفرزه - اسپرزه

اسپرزه


مشخصات :
دانه گياهي است از خانواده بارهنگ Plantaginaceae، که گونه هاي مختلفي دارد. گياه آن يکساله علفي و کوتاه است و بلندي آن به 40 – 10 سانتي متر مي رسد. اين گياه در نواحي گسترده‌اي در شمال ايران در دشت گرگان گيلان بين منجبيل و پاچنار در راه بين قزوين و رشت، در رودبار و بين چالوس و رشت و در لرستان، کردستان، بختياري، اصفهان، ايلام، پشت کوه، مهران، شوش، در فارس: تخت جمشيد و لار، در کرمان: نزديک بم در مسجدسليمان و بوشهر نيز ديده مي شود. در هند در پنجاب و پيشاور مي‌رويد.

ترکيب شيميايي :

دانه هاي اسفرزه داراي 10 درصد موسيلاژ است که در اثر هيدروليز توليد دگزيلوزان، آرابينوز، د – گالاکتوز، د – گالاکتورونيک اسيد مي نمايد. همچنين داراي روغن ثابت، پروتئين و املاح معدني مي باشد. دانه هاي اسپرزه را در آب قرار دهند پوسته خارجي اپيدرم متورم مي شود و توليد يک لايه موسيلاژي در اطراف هسته مي نمايد و از اين رو آن را در درمان اسهال خوني (کمي بو داده استفاده مي‌کنند) به کار مي برند.

در آمريکا از آن داروهاي مليني چون Metamucil تهيه ميگردد که ملين خوبي است دانه بسيار سختي است که تقريبا در غالب مناطق دنيا مي رويد و در رديف مفيدترين، موثرترين و بي ضررترين و در عين حال ملايم ترين ملينهاي گياهي است که از قرنها پيش براي لينت مزاج تجويز شده است ولي تحقيقات جديد نشان مي دهد که دانه هاي اسپرزه براي کاهش کلسترول و قند خون نيز موثر است.

اسپرزه

شفابخشي با اسفرزه :

در حدود 30 درصد پوشش دانه اسپرزه را يک ماده جاذب آب تشکيل مي‌دهد که موسيلاژ ناميده مي شود و پس از خيس شدن و جذب آب، لعاب مي‌دهد و هر دانه 10 برابر حجم خودش متورم مي‌شود و به شکل لعابي ژلاتيني درمي‌آيد و اين لعاب است که منشاء شفابخشي آن در موارد اسهال و يبوست مي‌باشد. پژوهشهاي دانشمندان نشان مي‌دهد که يک قاشق مرباخوري تخم اسفرزه که 3 بار در روز خورده شود و هر بار اقلا دو ليوان آب ولرم با آن نوشيده شود، اثر محسوسي در تخليه و رفع يبوست دارد.

طبق گزارشي اسفرزه در مورد کاهش درد و رفع خارش بيماريهاي کولون و رکتوم و قطع خونريزي بواسير نيز مفيد است. و همچنين در کاهش کلسترول.

در مجله اتحاديه پزشکان آمريکا نقل شده که در مدت 12 هفته 5 درصد کلسترول را کاهش مي دهد.

نکات احتياط آميز در مصرف اسفرزه :

به عنوان ملين و کاهنده کلسترول و احتمالا پيشگيري سرطان، اسفرزه في نفسه نقشي ندارد بلکه خاصيت ورم کردن و توليد لعاب زياد آن است که اين آثار را ايجاد مي کند. پس اگر اسفرزه خورده شود و به قدر کافي آب زياد خورده نشود، روده ها ورم کرده و چون آب مدفوع کاملا جذب مي شود برعکس، انتظار خروج مدفوع متعسر مي شود. پس فراموش نشود که با اسفرزه بايد آب زياد خورده شود.

بااينکه يبوست ناراحتي عمومي زنان باردار است ولي مع هذا زنان باردار بايد از خوردن اسفرزه نظير ساير ملين ها پرهيز کنند و براي رفع يبوست از ساير خوراکي هاي غني از فايبر و الياف گياهي مانند سبزيها، دانه‌هاي غلات، نان سبوس دار و ... استفاده کنند. و همچنين براي کودکان زير 2 سال نبايد داده شود.

از ديدگاه حکماي طب سنتي ايران :

طبيعت آن سرد و تر است، نوع سفيد رنگ آن مرغوبتر و در آب ته نشين شود. دانه هاي لعاب زا و خوردن لعاب آن موجب تسکين حرارت و تشنگي مي باشد و براي تبهاي گرم، غليان خون و ناراحتي و خشونت سينه و حلق و زبان و سردرد و زخم روده و رفع يبوست روده ها که منشاء آن علل صفراوي يا عوارض حاصله از خوردن داروهاي گرم است بسيار مفيد مي باشد. در تمام موارد فوق لعاب آن به تنهايي و با مخلوط با روغن بادام شيرين خورده مي شود. در استعمال خارجي ضماد لعاب اسفرزه مخلوط با سرکه و روغن گلسرخ براي تسکين درد مفاصل گرم، نقرس و نرم کردن ورمهاي بخصوص ورمهاي پشت گوش نافع است و ضماد کوبيده آن با گلاب براي تسکين سردرد و يا روغن بنفشه براي تسکين سردردهاي گرم و رفع خشکي دماغ و اعصاب نافع است و همچنين براي رشد و نرم کردن مو و جلوگيري از دو تا شدن تارهاي مو بسيار مفيد است در مورد مو بايد ماليدن ضماد چند روز پي در پي تکرار شود.

اگر 12 – 10 گرم تخم اسفرزه در آب گرم خيسانده شود که لعاب آن زود خارج شود و با شکر و با سکنجبين خورده شود براي لينت مراج بسيار مفيد است و نوعي ملين است. دم کرده آن براي تسکين درد سينه نافع است.


اسپرزه
خواص درماني ديگر اسفرزه :

1. آن را در آب بريزيد و بگذاريد بماند و دائم به جاي آب خوردن از آب آن ميل کنيد، اگر دائم جرعه جرعه نوشيده شود گرفتگي صدا که از گرمي و حرارت باشد را برطرف مي سازد، در موارد کاهش درد و رفع خارش و قطع خونريزي بواسير نافع است.
2. آن را با عناب در آب بچسبانيد و آب آن را صبح ناشتا بخوريد و با آب آن بدن را هم بشوييد خارش قسمتهاي زنانه يا واژينال را برطرف مي سازد.
3. آب دم کرده آن را بنوشيد، مدر است و براي سوزاک مفيد مي باشد.
4. 20 گرم در يک ليوان آب جوشانده و 4 روز تکرار شود دافع سنگ کيسه صفرا است.
5. اگر اسفرزه را با تخم شربتي و خاکشير (هر کدام 100 گرم) ترکيب کرده و هر روز يک قاشق سوپخوري آن را در 2 ليوان آب حل کرده و مصرف کنيم براي رفع خارش تن و تصفيه خون و باز شدن اشتها مفيد است.
6. هر روز صبح، ظهر و شب هر بار يک قاشق شربت خوري از آن را در يک فنجان آبجوش بريزيد بعد با نبات شيرين نموده بخوريد، اسهال خوني را درمان ميکند، از خونريزي زياد و قاعدگي جلوگيري مي نمايد.
7. آن را بو دهيد و هر روز بخوريد. اسهالهاي طولاني و مزمن را درمان ميکند.
8. لعاب آن را دائم در گلو قرقره کنيد و هم جرعه جرعه بخوريد، گلودرد را درمان مي کند و اگر آب آن را در دهان نگه داريد برفک و سوختگي و طاول و زخمهاي دهان رادرمان مي کند.
9. آن را بکوبيد، بعد با سرکه خمير نموده و هر روز صبح و شب روي محل ضماد بگذاريد سالک را درمان مي کند.
10. آن را با شير مادر دختردار خمير نموده و ضماد اندازيد. خنازير (غده‌هاي سخت که در گردن و زيرگلو پيدا مي شود) را درمان مي‌کند.
11. گل ختمي کوبيده را با لعاب آن مخلوط کنيد و بر پيشاني بماليد. سردردي که از آفتاب باشد را تسکين مي‌دهد.

تذکر مهم: توجه شود که در استعمال داخلي هيچگونه نبايد تخم اسفرزه کوبيده شود، زيرا اگر کوبيده شود و خورده شود خطرناک است و خوردن در حدود 40 گرم تخم اسفرزه کوبيده شده موجب سرد شدن بدن و تخدير و تنگي نفس و آشفتگي و سرانجام منجر به غش و توقف نبض و پس از مدتي احتمالامنجر به مرگ مي شود. لذا در اين حالت از داروهاي قي آور گرم نظير آب عسل و نمک و يا ساير داروها استفاده مي شود.

به مثل بزر قطونا دل درويشان است تا درست است صفا ورشکني سم گردد

و در نهايت خلاصه‌اي از خواص اسپرزه به قرار زير است:

1- نرم کننده شکم
2- ضد زخم روده و معده
3- ضد حرارت و عطش
4- ضد اسهال ساده و خوني
5- ضد خونريزي سينه
6- نشاط آور
7- ضد تب و لرز

فرستنده : سيد اصغر حسينيان برزي

اسطو خودوس

اسطو خودوس

محل رويش :

سمت راست جاده هنجن به برز مي رويد . (مکان هاي ديگر را معرفي نماييد)

معرفي گياه :
اسطوخودوس گياهي است چندين ساله به ارتفاع حدود نيم متر با برگهاي متقابل ، باريک ، دراز سبز رنگ و پوشيده از کرکهاي سفيد پنبه اي . گلهاي آن برنگ بنفش و بصورت سنبله مي باشد .
قسمت مورد استفاده اين گياه ، گلها و سرشاخه هاي گلدار آن است . اسطوخودوس بوي بسيار مطبوعي درد . طعم آن تلخ است و بعلت بوي مطبوع آن در عطر سازي مصرف مي شود .
اسانس اسطوخودوس که از تقطير گل و سرشاخه هاي گلدار اين گياه بدست مي آيد مايعي است زردرنگ يا زرد مايل به سبز که داراي بوي مطبوعي است .

خواص داروئي:

اسطوخودوس از نظر طب قديم ايران گرم و خشک است .
1)براي رفع خستگي و آرامش چند قطره روغن اسطوخودوس را در وان آب گرم ريخته و براي مدت يکربع ساعت در آن دراز بکشيد .
2)گرفتگي ها را باز مي کند .
3)مقوي معده است .
4)ادرار آور مي باشد .
5)معرق است و تب را پائين مي آورد .
6)صفرا بر بوده و کبد را بکار مي اندازد و بيماري هاي کبدي را برطرف مي کند .
7) ضد تشنج است .
8)براي تقويت عمومي بدن خوب است .
9)کرم هاي معده و روده را از بين مي برد .
10)بيماري هاي سينه و سرفه را برطرف مي کند .
11)در معالجه زکام موثر است .
12)از آن مي توان بعنوان مسهل و تميز کننده استفاده کرد.
13)براي رفع بيماريهاي مجاري و ادرار مفيد است .
14)براي برطرف کردن رعشه و سرگيجه حدود 5 گرم از پودر آنرا با عسل مخلوط کرده و هر شب بخوريد .
15)براي رفع فراموشي و تقويت حافظه از دم کرده اسطوخودوس استفاده کنيد .
16)براي رفع بيخوابي يک قطره از روغن اسطوخودوس را روي يک تکه پنبه بچکانيد و آنرا داخل بالش خود قرار دهيد خواب مطبوعي براي شما مي آورد .
17)براي برطرف کردن غم و اندوه هر روز دم کرده اسطوخودوس بنوشيد .
18)اگر دست و پاي شما خواب مي رود از اين گياه استفاده کنيد .
19)براي پيشگيري از آب آوردن بدن دم کرده اسطوخودوس بنوشيد .
20)زردي را برطرف مي کند .
21)براي رفع حالت تهوع و سرگيجه مفيد است .
22)سردرد و سردردهاي يکطرفه را درمان مي کند .
23)براي معالجه ضعف اعصاب مفيد است .
24)طپش قلب را از بين مي برد .
25) آسم را برطرف مي کند .
26)براي رفع ترشحات زنانه مي توانيد از اين گياه استفاده کنيد .
27)براي برطرف کرده سوء هاضمه يک قطره اسانس اسطوخودوس را در يک ليوان آب نيم گرم ريخته و يا يک فنجان از دم کرده آن را بنوشيد .
28)اسطوخودوس درمان کنده رماتيسم ، آرتروز و نقرس است . براي اين منظور کمپرس آنرا بر روي عضو مورد نظر بگذاريد و يا اينکه 2 قطره روغن آنرا با يک قاشق روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط کرده و عضو دردناک را با آن ماساژ دهيد .
29)زخم هاي کهنه را با ماليدن اسانس اسطوخودوس که در الکل حل کرده ايد برطرف کنيد .
30)براي درمان بيماريهاي ريوي 2 تا 3 قطره روغن اسطوخودوس را با يک قاشق غذا خوري روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط کرده و سينه و پشت بيمار را ماساژ دهيد .
31) ماليدن پماد اسطوخودوس زخم ها را ضد عفوني کرده و التيام مي بخشد .
32)براي برطرف کردن بوهاي نامتناسب در منزل چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب ريخته و بگذاريد به آرامي بجوشد عطر مطبوعي را در هوا پخش مي کند .
33)براي رفع بيخوابي يک قاشق چايخوري پودر اسطوخودوس را با يک قاشق چايخوري پودر سنبل الطيب مخلوط کرده و در يک ليوان آبجوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم کنيد . اين دم کرده را يکساعت قبل از رفتن برختخواب ميل کنيد تا بيخوابي شما برطرف شود . به شيوه هاي مختلف مصرف ميشود از جمله به صورت دم کرده.

فرستنده : سيد اصغر حسينيان برزي

اتومبیلرانی رالی در ابیانه

ابیانه

(7/8/1389) ابيانه ميزبان مسابقه بزگ اتومبيلراني رالي خانواده بود. براي من ديدن چنين مسابقه اي در ابيانه خيلي جالب بود. 
ابیانه

زیارت ابیانه

ابیانه

امامزاده ابيانه که در اصطلاح محلي به آن زيارت مي گويند، مدفن دو نفر از فرزندان امام موسي کاظم (ع) به نام هاي شاهزاده يحيي و شاهزاده عيسي است .  اين بنا در محله پايين روستا واقع شده است  و داراي حياط و حوض زيبايي است. همچنين گنبد کاشي کاري فيروزه يي آن در ميان خانه هاي سرخ رنگ روستا جلوه يي خاص دارد. صحن بنا داراي ايوان هاي بزرگي است و ايوان جنوبي آن که مسلط بر باغ هاي سرسبز و خرم است فضاي زيبا و منظره جالبي دارد.

ابیانه

موزه مردم شناسی ابیانه

ابیانه

موزه مردم شناسي ابيانه در سال 1385 ه-ش تاسيس شده و بيشتر اشياي به نمايش گذاشته شده در اين موزه را خود مردم ابيانه به موزه امانت يا هديه داده اند .‌ موزه به سبک و الگوي معماري ابيانه ساخته شده است.از اشياي به نمايش گذاشته شده در اين موزه مي‌توان به اشياي مربوط به صنايع دستي چون نقره‌جات، ابزار و ادوات کشاورزي و دامپروري، لباس هاي سنتي، قفل‌هاي فلزي و چوبي قديمي اشاره نمود.

ابیانه

مسجد های ابیانه

ابیانه

مسجد جامع:
 اين مسجد در محله " ميون ده " (ميان ده ) قرار دارد و داراي دو شبستان است که شبستان قديمي آن به وسيله دري کوتاه به کوچه اصلي راه دارد. کف آن شبستان چوبي است.

در ديوار جنوبي اين شبستان ، محراب چوبي قديمي قرار دارد که جزو آثار تاريخي با ارزش روستاي ابيانه است که تاريخ ساخت آن به سال 477 ه.ق بر ميگردد .

روي اين محراب نقش گل وبوته کنده کاري شده و با خطوط برجسته کوفي سوره " يس " در آن حک شده است. برخي نيز عقيده دارند به خط ميخي نيز نوشته دارد.

اين مسجد منبري چوبي دارد که مربوط به دوره سلجوقيان است و تاريخ ساخت آن 466 ه.ق است، روي اين منبر نقوش گل وبوته، گل هشت پر و کتيبه هايي به خط کوفي وجود دارد.

در ورودي مسجد نيز با نقش گل و بوته و خطوط برجسته، کنده کاري شده است . اين در، يک بار نيز مورد سرقت قرار گرفته است.

شبستان جديد اين مسجد سالن بزرگي است که در محوطه مياني آن نورگيري در سقف قرار گرفته است. در اين سالن ستون هايي با سرستون کنده کاري شده قرار دارد. سقف اين سالن به صورت تخته پوش از چوب گردو است که با نقوش منظم هندسي قاب بندي شده است. اين سقف از نوع کرکس پوش است ( به شکل بال گسترده کرکس است ) و بر روي آن کتيبه هايي از آيات قرآن وجود دارد .

شيطان که رانده گشت به جز يک خطا نکرد                    خود را براي سجده آدم رضا نکرد

 شيطان هزار مرتبه بهتر زبي نماز                    آن سجده را بر آدم و اين بر خدا نکرد

مسجد پرزله:

 اين مسجد که متعلق به عصر ايلخانيان است در محله پل قرار دارد. بر در ورودي مسجد، که قديمي ترين در موجود ابيانه است تاريخ 701 هجري نقش بسته است. ساختمان اين مسجد دو طبقه ساخته شده و در زير آن آب انبار و پا شير قرار دارد.

شبستاني که در طبقه همکف قرار دارد، با يک در يک لنگه اي به راهروي کوچکي راه دارد، که اين راهرو از يک طرف به کوچه و از طرف ديگر به راه پله اي که به طبقه بالا مي رود راه دارد.

طبقه بالا به صورت سالن بزرگ است که از بناهاي دوره صفويه است  در اواخر دوره قاجاريه، يک ايوان کوچک به آن اضافه شده است. روي در غربي مسجد پرزله تاريخ 1058ه.ق حک شده است که هم زمان با شاه اسماعيل صفوي است .

مسجد حاجتگاه:
 اين مسجد در محله زيارتگاه در کنار قبرستان قديمي قرار دارد و تاريخ ساخت آن را 400 سال پيش عنوان مي کنند. نماي اين مسجد آجري با دريچه ها و پنجره هاي مشبک هلالي است.

يک مسجد قديمي که در حال حاضر به انباري تبديل شده به اين مسجد متصل است. در طبقه بالاي مسجد نيز اتاقي قرار دارد که محل دفن موقت مرده هاي اربابان بوده است. جلوي مسجد، تخت گاهي معروف  به " تخت مزگه " قرار دارد که گفته مي شود ماشاالله خان سردار آن را ساخته است. در مسجد نيز در سال 953ه.ق هم زمان با سلطنت شاه طهماسب اول ساخته شده است. مردم ابيانه باور دارند که اين مسجد حاجت و نيازشان را برآورده مي کند و در اين مورد داستاني از کولي که کودک بيمارش را به پاي ستون اين مسجد مي آورد و کودک، سلامتي خود را باز مي يابد نقل مي کنند.

 مسجد يوسمون:

اين مسجد دو طبقه در محله يوسمون قرار دارد و زمان ساخت آن را 700 سال پيش ذکر مي کنند. " شده " يا علم متعلق به محله يوسمون در طبقه بالاي اين مسجد نگه داري مي شود. خانواده هاي يوسموني هنگام روضه خواني در اين مسجد مکان هاي به خصوصي داشته اند که به صورت موروثي تعيين شده است.

حمام های ابیانه

ابیانه

ابيانه دو حمام در دو محله بالا و پايين دارد که در حال حاضر حمام محله پايين ( هرده ) خراب شده و همه اهالي از حمام محله بالاي ده استفاده مي کنند. در گذشته حمام و سلماني محله بالا و پايين ده جدا بوده است، خانم بي بي کاشي، يکي از اهالي محله هرده که از 25 سال پيش حمامي ده بوده، در حال حاضر نيز به اين کار مشغول است. نگه داري و تعميرات حمام از محل هزينه عمومي ده است. هزينه حمام براي هر نفر ابيانه اي يک تومان بوده ولي افراد غريبه پول بيشتري مي پرداختند. زنان معمولاٌ براي حمامي يک قرص نان مي بردند، پسران نيز تا قبل از ازدواج  مي توانستند مزد حمامي را نپردازند. در حال حاضر در قسمت ورودي حمام صندوقي گذاشته شده است که پول حمام را در آن مي گذارند. به گفته اهالي، ابيانه مدت زيادي است که حمام دوش دارد. گفتني است که سوخت حمام در گذشته گون بوده است.

آسیاب های ابیانه

ابیانه

آسياب كه نام ديگر آن طاحونه مي‌باشد، در نقاط مختلف جهان به صورتهاي متفاوتي وجود دارد و براي آرد كردن گندم و غلات ديگر جهت نان پختن و مصارف مختلف از آن استفاده مي‌شود.

ريشة اين كلمة «آسِ» مي‌باشد كه اگر با آب بچرخد آن را آسياب (آس + آب) مي‌گويند و بدين قياس چنانچه با باد بچرخد بايد به آن «آسِ باد» گفته شود. نوع دستي آن در منازل، با قطع كوچكتر وجود دارد دو سنگ مسطح است كه بر روي هم قرار مي‌گيرند. دسته‌اي به سنگ رويين متّصل است كه با دست چرخانده مي‌شوند و نام اين نوع آسياب، دستاس (دست + آس) است كه بدان «آردچي» و «آرچي» نيز مي‌گويند. با اينهمه، جز در مورد اخير، اين وسيله با هر چه بچرخد، آن را آسياب مي‌گويند.

مرد بايد كه در كشاكش دهر سنگ زيرين آسيا باشد

در قديم هر كس وارد اين كارخانه‌ها يا به قولي آسيابها مي‌شد، آردهاي معلق در فضا به سر و رويش مي‌نشست و گردآلود مي‌شد كه به خصوص موهاي سياه او سپيد مي‌گشت و مَثَل معروف «ما اين موها را در آسياب سفيد نكرده‌ايم» از آنجا ناشي شده است. همچنين مردم كيسه‌هاي گندم را براي آرد كردن به آسياب مي‌بردند، كه معمولاً گندمهاي مردم به خصوص گندمهاي نامرغوب و مرغوب، با هم مخلوط مي‌شد و گاهي آردهاي خوب نصيب كسي مي‌شد كه گندم نامرغوب تحويل داده بود و به عكس. در اينجا صاحبان گندم اعتراض مي‌كردند و آسيابان هميشه جوابي آماده داشت و مي‌گفت: «اشتباه شده است.» كه مَثَل معروف «اشتباه را آسيابان مي‌كند» نيز از همين جا پديد آمده است.

روستاي ابيانه داراي سه آسياب بوده است که در حال حاضر يکي از آنها قابل استفاده است. اين سه آسياب در مسير رودخانه " داريون " در سمت غرب روستا قرار دارند که عبارتند از " آره هره " ، " آره ميون " و " آره داريون " در گذشته اين آسياب ها را به آسيابان مورد اعتماد مردم اجاره مي دادند.

محله های ابیانه

ابیانه

ابيانه در حال حاظر داراي 4 محله ميباشد :

   1- محله پائين ده ( هرده )
   2- محله يسمان ( يسمون )
   3- محله پل (پاله )
  4- محله زيارتگاه يا پنجعلي : که محل نو ساز ابيانه ميباشد و اکثر ساختمان هاي آن جديدا ساخته شده و جزء بافت با ارزش ميراثي محسوب نمي شود .

تاسوعا و عاشوراي حسيني در ابيانه

ابیانه

مراسم شدّه برداري :

پس از گذاشتن نخل ، مراسم شدّه از محل يسمان آغاز مي شود که اهالي با برداشتن علامتي فلزي که سر آن حالت فنري دارد و به صورت خميده بر پايه چوبي متصل است ، بر روي نوک آن پارچه ابريشمي و بدنه آن از پارچه نفيسي استفاده مي شود . اين مراسم در مکانهايي مشخص برده شده و دوباره به محل خود باز مي گردند .

دسته زنجير زني :

 اين دسته به همت جوانان پايين ده بعد از گذاشتن نخل پايين و مقداري استراحت آماده مي شود .

در ابتدا با آوردن طبل و سنج و دستگاه صوتي به بيرون و در همان جلوي نخل شروع به زدن و خواندن مي کنند تا اهالي براي شروع مراسم جمع شوند ، سپس دسته اي بسيار با شکوه که در ابتداي صف جوانان با ريتم خاصي مشغول به زنجير زدن مي شوند و جهت فاتحه خواني به جلوي خانه عزاداران مي روند . امسال حدود 30 نفر از اهالي به سوي پروردگار رفتند ، خانواده هاي آنان با پخش نذري و خيرات از اهالي پذيرايي مي کردند .

پس از فاتحه خواني در تمامي روستا دسته به سمت زيارت باز مي گردد .

در داخل زيارت جوانان با ريتم خاصي در جروبروي هم استاده و مشغول زنجير زني مي باشند که با مديحه سرايي و نوحه خواني مداحان پايين ده اين مراسم با زيبايي هر چه تمام تر به پايان مي رسد و مردم بعد از استراحتي شام را که توسط باني آن شب آماده شده است در حسينيه پايين ده صرف مي کنند .

مراسم دسته زنجير زني :

 اين مراسم هم مانند روز تاسوعاي حسيني در ابيانه اجرا مي شود ، در اين مراسم بازهم جوانان محله پايين ده در ابتداي صف با ريتم خاص خود مشغول زنجير زدن و در ادامه دسته اهالي که پا به سن گذاشته اند و سپس کودکان و در انتهاي دسته بانوان با لباسهاي محلي خود که جلوه بسيار زيبايي به دسته مي دهند ، در حرکت هستند .

پس از گردش در روستا  دسته مجدداً به زيارت باز مي گردد و در بين راه شايد دو دسته بالا و پايين ده به هم بر خورد کنند و در اين زمان طبق رسم و سنت در يک از دسته ها صداي خود را بلندتر مي کنند و حس غرور خود را بالاتر مي برند سپس يک دسته اجازه عبور به دسته ديگر مي دهد . در زيارت که محل اتمام کار دسته پايين ده مي باشد ، بانوان در شبستان ها ايستاده و جوانان و زنجير زنان در اطراف حوض جمع شده و دقايقي را در زيارت مشغول زنجير زدن و نوحه خواني مي شوند ، سپس بعد از انجام مراسم اهالي خود را براي صرف شام در حسينيه پايين ده آماده مي کنند .

 مراسم شام غريبان :

اين مراسم بعد از صرف شام با جمع شدن اهالي آغاز مي شود . امسال هم اين مراسم به همت اهالي يوسمان از مسجد يوسمان شروع شد و در کوچه هاي ابيانه ادامه داشت . دو گروه از عزاداران به صورت حلقه اي جدا از هم در حال حرکت هستند و افراد سالخورده و بانوان در انتهاي دسته ، عزاداران را همراهي مي کنند . اين دسته با ورود به زيارت کار خود را ادامه مي دهند . همچنين در زيارت بسياري از اهالي براي حاجات خود شمعي روشن مي کنند . بعد از انجام مراسم در زيارت ، دسته باز به سمت مسجد يوسمان به حرکت مي افتد .

 دسته بني اسد :

اين دسته در صبح روز بعد از عاشورا به همت اهالي يوسمان به پا مي شود ، که در سالهاي اخير با امکانات و تجهيزات بيشتري از قبيل شتر ، اسب و نمايشي کوچک از صحنه کربلا بعد از شهادت امام حسين (ع) ، اجرا مي شود ، اين دسته در تمام مناطق اصلي روستا گردش مي کند و سپس به زيارت آمده و دقايقي را در آنجا نوحه و مرثيه خواني مي کنند و سپس دسته بني اسد به مسجد يوسمان باز مي گردد .

عاشورا در ابیانه

ابیانه

مراسم هاي مخصوص روز عاشورا که اصطلاحاً به آن روز قتل هم مي گويند به اين ترتيب شروع مي شود :

 طلوع :

اين مراسم در اوايل سپيده دم روز عاشورا در ابيانه اجرا مي شود . مراسم طلوع در محله پايين به همت آقاي حميد دهقاني ابيانه اجرا مي شود . اين مراسم که يک مراسم سنتي و قديمي است با اشعاري زيبا در تاريکي شب و قبل از طلوع آفتاب اجرا مي شود و اهالي به همراه هم در سراسر ابيانه به گردش مي ايند و در ايستگاههاي جهت رفع خستگي ايستاده و در آنجا با نذورات پذيرايي مي شوند و سپس به راه خود ادامه مي دهند . اين مراسم از زيارت شروع شده و در انتها اهالي به زيارت بر مي گردند و سپس در حسينيه ابيانه با پذيرايي از آنها مانند آش نذري و يا شير گرم اين مراسم به اتمام مي رسد .

                      طلوع صبح شهادت رسيد واويلا          عزاي آل محمد رسيد واويلا

 مراسم نخل در روز عاشورا :

در اين روز مانند روز تاسوعا ، مردم دو محل پل و يسمان متفقاً براي برداشتن نخل ، جلوي حسينيه جمع مي شوند ، و مردم محله پايين نيز در جلوي نخل محله خود اجتماع مي کنند . پارچه نخل در اين روز برعکس روز تاسوعا که پارچه قرمز دارد ، به رنگ مشکي مي باشد . گردش دادن نخل بر خلاف روز قبل جريان مفصلي دارد و چون از حسينيه خارج مي شود ، بر عکس روز تاسوعا که در هيچ مکاني تا چشمه توقف ندارد ، در مکانهايي مشخص به زمين مي گذارند . در اين زمان ساکنين خانه هاي اطراف اين محل ها ، نذرهايي دارند که به صورت سنتي و در راه گذشتگان خانواده بايستي در اين روز به پاي نخل بياورند و در اين ايستگاه ها آقاي تقي پور ابيانه به رسم گذشته از تمامي اهالي که در آن محل فوت شده اند يادي کرده و فاتحه اي براي آنان مي خوانند ،  سپس مانند روز عاشورا نخل به چشمه برده مي شود و بعد از صرف نهار و مقداري استراحت دوباره نخل از شيب تند دامنه کوه به بالا آورده و در محل هايي مشخص به زمين گذاشته مي شوند و بازهم فاتحه اي در آن محل ها خوانده شده و سپس نخل به حسينيه و محل خود باز مي گردد . در اين هنگام باباي نخل لباس نخل را از تن درآورده و آنها را به صورت منظم در مکاني قرار مي دهند تا سال بعد نيز از آنها استفاده کنند .

تاسوعا در ابیانه

ابیانه

مراسم هاي مخصوص روز تاسوعا که اصطلاحاً به آن روزعباسعلي هم مي گويند به اين ترتيب شروع مي شود :


مراسم ذاکري :

در شب تاسوعاي حسيني با همت اهالي در مسجد يسمان مراسم ذاکري اجرا مي شود ، که صداي آن سکوت ابيانه را در هم مي شکند و ابيانه را براي تاسوعاي حسيني آماده مي کند .

مراسم جغجغه زني :

اين مراسم در صبح روز تاسوعا از مسجد يسمان شروع مي شود که مخصوص ابيانه است و مناطقي از پيش تعيين شده ، به همراه دسته اي بزرگ از تمامي اهالي ابيانه که همه آنها دو تکه چوب به دست دارند و با زدن آنها با ريتم خاصي به هم صداي زيبايي را ايجاد مي کنند . همچنين به دنباله اين دسته بانوان ابيانه با لباسهاي زيبا و رنگي خود دسته را همراهي مي کنند . دسته به سمت زيارت امامزادگان مي آيند و دقايقي را در اطراف حوض جمع شده و اين مراسم را انجام مي دهند ، و سپس دوباره دسته به محل خود يعني مسجد يسمان باز مي گردد .

 مراسم پرسه :

اين مراسم بعد از اتمام مراسم جغجغه زني انجام مي شود . اين مراسم در محله پايين با علامتي به نام قاسم عروسي مي باشد ، انجام مي شود و پس از دور زدن کوتاهي در محله به جاي اوليه خود و روبروي نخل باز مي گردد .

در ابيانه دو نخل وجود دارد . يکي در محله پايين (هِردَه) و ديگري در محله بالا (پَل) که بين مردم پل و يسمان مشترک است .

در روز تاسوعا شخصي که از قديم معروف به بابا نخل است ، نخل را به قول معروف لباس بر تن کرده و براي اهالي آماده مي کنند ، قبل از اذان ظهر نخل پايين ده به محله چشمه که در سراريزي با شيب نسبتاً تند مي باشد ، حمل  مي شود و بعد از گذاشتن نخل ، توسط باني هايي چشمه غذايي که تدارک ديده شده است بين عموم پخش مي گردد ، و مدتي نيز در آنجا مي مانند تا اهالي نفسي تازه کنند . سپس به کمک طناب و با دست به دست هم گرفتن يکديگر نخل را از شيب بسيار تندي که دامنه کوه مي باشد و با لطف و کمک امام حسين (ع) نخل به بالا منتقل شده و بدون توقف در مکاني به محل خود باز مي گردد .  در روز تاسوعا نخل با پارچه اي قرمز رنگ مزين مي شود .

در شب تاسوعا وعاشورا شام توسط افرادي که بر روي نخل نشسته اند ، در حسينيه ها صرف مي شود .

هویت اجتماعی ابیانه ای ها

ابیانه

گروه ها، منزلت ها، رده ها و خصوصياتي که افراد ا ز نظر اجتماعي خودشان را متعلق به آن ها تشخيص مي دهند، هويت اجتماعي آن افراد را تشکيل مي دهد و اين هويت از تمايلات و خصوصيات فردي مجزا است.

- آنها عنوان مي کنند که ابيانه اي از خود آگاهي اجتماعي بالايي برخوردار است. مردم ابيانه سعي دارند با حفط آداب و رسوم ويژه خود، تداوم فرهنگي هويت ويژه و برجسته خود را تضمين کنند. مهم ترين اين آداب و رسوم، پوشيدن لباس سنتي، برگزاري مراسم عزاداري ماه محرم، مراسم نوروز و چهارشنبه سوري است.

- ابيانه اي عنوان مي کند که ابيانه و ابيانه اي در منطقه نمونه است و دلايل زير را براي نمونه بودي آن ذکر مي کند:

 - ميزان سواد و تحصيل در ابيانه بالا بوده و از قديم الايام مکتب خانه وجود داشته است و بيست سال پيش علاوه بر مدرسه ابتدايي، مدرسه راهنمايي و دبيرستان به صورت مختلط داشته است.

 - تذکر ديگري که در اين موضوع داده مي شود، وجود امضا به تعداد زياد به جاي اثر انگشت در انتخابات روستا است.

 - ابيانه از امکانات رفاهي چون برق، آب لوله کشي، حمام به صورت دوش، خيلي زودتر از نقاط ديگر منطقه برخوردار شده است.

- ابيانه داراي قدمت تاريخي زياد است ( آن را مربوط به دوره ساساني مي دانند ) و از سبک معماري بي نظيري برخوردار است، به همين دليل در طول يک سال گردشگران زيادي از ابيانه بازديد مي کنند.

- ابيانه از آب وهوا و موقعيت طبيعي ويژه اي برخوردار است و در گذشته از ييلاقات شاهان صفوي بوده است.

- ميزان مواليد در ابيانه پايين است و حتي از بسياري از شهرهاي ايران نيز کمتر است.

- در گذشته تمام روستاهاي منطقه زير نظر کدخداي ابيانه اداره مي شده است.

- تفکر ابيانه اي طوري است که آثار تاريخي را خراب نمي کند بلکه آن را حفظ مي کند.

- ابيانه در عصر خود داراي سيستم تقسيم آب خاص و بي نظيري در منطقه بوده است.

قلعه های ابیانه

قلعه ابیانه

ابيانه سه قلعه دارد که عبارتند از :

1- پال همونه يا تخت هامان که در جنوب غربي ابيانه قرار دارد و متعلق به محله بالا و يوسمون است. اين قلعه حدود 200 سال پيش ساخته شده است. و سند ساخت آن نيز وجود دارد. در اين سند سهم افراد در ساخت قلعه مشخص شده است.

2- هرده که در شمال شرقي روستا قرار دارد و به محله هرده تعلق دارد.

3- پاله که در شمال غربي روستا قرار دارد و به محله پل تعلق دارد. اين قلعه ها مربوط به دوره هاي ياغيگري بوده که مردم براي حفظ امنيت خود در مقابل ياغي هاي محلي ساخته اند و در آن به نوبت کشيک مي داده اند.

سند چشم انداز ۱۴۰۴ نطنز درحال تدوین است

فرماندار نطنز سلیمانی

فرماندار نطنز گفت: سند چشم انداز پيشرفت الگويي اسلامي ايران 1404 اين شهرستان در حال تدوين بوده و درآينده نزديک مراحل تدوين آن به پايان مي رسد.

مهدي سليماني’، روزدوشنبه درديداربا کارکنان ايرنا، اظهارداشت: اقدامات بسياري براي توسعه و پيشرفت اين شهرستان درزمينه هاي مختلف انجام شده اما به علت مدون نبودن سند چشم انداز، نه تنها افق و آينده فعاليتها و برنامه هاي دردستورکار مشخص نبوده و پيامدهاي انجام اين فعاليتها نيز نيم توانست مورد ارزيابي کارشناسي قرار گيرد.

وي افزود: به همين منظور فرمانداري با ايجادکارگروهي به همين نام با برگزاري نشست هاي متعدد با همه مسوولان دستگاه هاي اجرايي تلاش شده است تمام اقدامات خود را درمسير پيشرفت و توسعه شهرستان تنظيم و پيگيري کنند.

فرماندار نطنز همچنين،‌ با اشاره به اينکه اين شهرستان داراي پتاسيل بسيار بالايي در زمينه گردشگري را دارد، اظهارداشت:‌ شهرستان نطنز داراي 10 درصد ظرفيت گردشگري استان اصفهان دارا است.

سليماني، خاطرنشان کرد: به همين منظور لازم است تا براي حفظ اين موقعيت و فراهم کردن زمينه هاي بهره برداري بيشتر و مناسب تر از قابليت ها و استعدادهاي گردشگري اين شهرستان، اين مساله در سند چشم انداز پيشرفت الگويي اسلامي ايراني بيشتر مورد توجه قرار گيرد.


تاریخچه روستای كمجان

كمجان

روستاي کمجان بر اساس شجره نامه امامزاده ايوب که مقبره آن در وسط روستا قرار دارد دولت آباد نام داشته که به علت جنگي که بين اهالي روستا به حمايت از امامزاده ايوب و دشمنان ان امامزاده در ميگيرد به کمجان معروف مي شود.
دليل اين مسئله آن است که پس از شهادت آن بزرگوار و بدليل شهادت همه مردان اين روستا در حمايت از امام چون کسي وجود نداشته که جنازه ها را دفن کند ، دشمنان از زن ها و بچه ها که باقي مانده بودند مي پرسند چرا جنازه هايتان را دفن نمي کنيد.در جواب ميگويند:کو جان که جنازه هاي شهدا را دفن کنيم ! مگر جاني مانده؟ و از آن پس اين روستا به کمجان معروف شد (برگرفته شده از شجره نامه امامزاده ايوب)
جمعيت روستا در قديم به 200 تا 350 خانوار مي رسيد اما اکنون به دلايل مختلف ساکنين ترک ديار کردند و در شهرها ساکن شده اند و هم اکنون 100 خانوار در تابستان و 50 خانوار در زمستان جمعيت دارد.
اقتصاد مردم اين روستا از طريق کشاورزي تامين مي شده زيرا باغات ومزارع حاصل خيزي دارد و در قديم پارچه بافي نيز مي کرده اند و تا سالها قبل آثار کارگاهها در تمام منارل موجود بود.موضوعي که بسيار حائز اهميت است ،اين است که در قديم مردم اين روستا فلز استخراج مي کرده اند که سرباره اي حاصل از ذوب فلز در مزرعه کروند و تا تنگه اي به نام پيناوند پراکنده است.
علاقه مندان مي توانند با مراجعه به روستا به دشت کروند رفته و در منطقه اي به نام پل روماسوم که محل ذوب فلز بوده است را مشاهده نمايند.
در اين روستا منطقه اي وجود دارد به نام دره پيناوند که از مطالبي که سينه به سينه نقل شده است گويا روستا ابتدا در آنجا قرار داشته و داستانهاي زيادي در زمينه مدفون بودن گنج در آن دره و آثار زندگي که تا سالها قبل لوله هاي سفالي که براي آب از آنها استفاده مي شده قابل رويت بود که بر اثر جاري شدن سيل اکنون آثاري وجود ندارد.
در کنار اين دره بر روي تخته سنگي صاف و سياه شعارهاي اسلامي با علامت ستاره داوود حک گرديده و به گفته ريش سفيدان سنگ نوشته ديگري وجود داشته که سيل آنرا با خود برده است و آدرس محل دفن گنج را مي داده، به اين مضمون:(ننن لانه ، لون لانه ، لا در بن تنگه گنج خاکه) يعني اين دره نه آن دره نه دره دربن تنگه گنج خاکه!

آب و هوا و موقعيت طبيعي هنجن

هنجن روستا

"هنجن" در گويش رايج روستا از واژه ي "هنجيدن" به معني "آب از چاه كشيدن" يا "آب را فراگير كردن" گرفته شده است. بنابراين مي توان معناي "هنجن" را به جايي تعبير كرد كه آب از زمين مي جوشد، چنان كه در دو سوي روستاي هنجن دو رودخانه ي "برزرود" و "چيمه رود" جاري مي باشد.روستاي "هنجن" داراي آب و هواي معتدل و خشك است و رودخانه ي "برزرود" از شمال آن و رودخانه ي "چيمه رود" از ميان روستا مي گذرد. كوه "لاوزه" در جنوب و كوه "برزقو" در غرب روستا قرار دارد.
   
برزرود كه مهمترين رودخانه در حومه شهرستان نطنز است از كوه كلاه برفي در باختر آبادي ابيانه سرچشمه مي گيرد و پس از آبياري آبادي هاي ابيانه ، طره ، كمجان ، يارند و هنجن با نام رود هنجن امتداد مسير مي دهند و در بخش خاوري نطنز به زمينهاي اطراف بادرود منتهي مي شود. در فرهنگ جغرافيائي آبادي هاي ايران آمده است هنجن دهي است از بخش هاي شهرستان نطنز كه 9 رشته قنات در آن جاري است. روستاي هنجن داراي محله هاي مختلفي است از قبيل "محله بالا" ، "محله پايين"،  عصارخانه"، "درب گنبد"، "سينه ختا"، "سرگريه" وزمين هاي كشاورزي باغ هايي با نام هاي "مايرون"، "باغ هنجن"، برخوان"، "واجنان"، "بالامير"، "مزرعه سنجيته"، "گل پل" و "سنگ سفيد" مي باشد. اين روستا داراي يك چشمه آب به نام چشمه "گلستان" مي باشد، چشمه "گلستان" از جنوب غربي روستا در محلي به نام "مزرعه بيشه" سرچشمه مي گيرد.

 حيات وحش منطقه حكايت از وجود گونه هايي از حيوانات شامل گرگ، روباه، شغال، خرگوش، بزكوهي، گرازوحشي و انواع پرندگان است.


مردم شناسي هنجن

هنجن روستا

طبق آمارگيري سال 1385 كشور، در حال حاضر روستا داراي 331 نفر جمعيت مي باشد.

 در محله هاي بالاوپائين سكونت دارند ، مردمش شيعه مذهب و زبانشان فارسي و محلي است،شغل عمومي اهالي روستا كشاورزي، دامداري و باغداري مي باشد و عمده محصولات كشاورزي اين روستا شامل گندم، جو ، پنبه ، ذرت ،زردآلو، سيب ،انار ، انجير ، خرمالو و به انگور و آلوچه است كه انجير آن از مرغوبيت خاصي برخوردار است.

در طول جنگ تحميلي، تعدادي ازجوانان اين روستا در راه پاسداري از وطن و انقلاب به شهادت رسيدند كه اسامي آنان به شرح ذيل مي باشد: شهيد سيداسماعيل موسوي، شهيد عباس شفيعي، شهيد مرتضي ابراهيم ولوجردي، برادران شهيد حميدرضا و عليرضاايران دوست، شهيد اكبر ولوجردي، شهيد فرج اله طاهري، شهيد حجت اله شيخ زاده، شهيد مرتضي شيخيان،شهيد حسن ربيعي، شهيد حميد جمالي، شهيد محمد زيدهنجني.

اهالي روستاي هنجن در اقدامي خودجوش با همكاري يكديگر يك شركت توليد محصولات كشاورزي به نام "شركت زراعي هنجن" تاسيس كرده اند، كه توسط يك رشته قنات به نام قنات "كهق" آبياري مي شود و انواع محصولات كشاورزي و باغي را توليد مي كند. در ضمن افراد خيري  هم درعمران و آباداني روستا کوشش وتلاش فراواني انجام داده اند.


آثار تاريخي روستاي هنجن

قلعه هنجن

1-  امامزاده داوود
 
 آرامگاه امامزاده داود شامل دو حياط جداگانه با سه ورودي است. ورودي سمت قبله كه ورودي اصلي محسوب مي شود،به يك هشتي با طاق ضربي آجري اتصال داشته است واين هشتي به سه پله به دالاني شمالي جنوبي كه مشرف به حياط نخستين است متصل باشد وبا راهروئي كوتاه به ايواني بزرگ داراي سقف بلنداز نوع طاق ضربي آجري اتصال دارد ،در سمت ديگرايوان راهرو ودالان قرينه سازي شده ،اين ايوان كه روبه روي حياط نخستين است ،رواق در پشت ديوار شمالي آن قرار دارد .در قسمت بالاي ديوار اين ايوان سه پنجره چوبي مشبك بزرگ در سه طرف نصب شده است.ودر زير اين پنجره ها اشعاري به خط نستعليق طغرايي به رنگ سفيددرزمينه قرمزگچ بري شده كه درسه طرف ايوان ادامه دارد،ديده مي شود.روبروي اين ايوان و دالانهاي طرفين آن حياطي است كه در سطحي پايين قرار دارد و در اين حياط حوض آب و درخت چنار كهنسالي وجود دارد . ايوان به فضاي محصور ديگري منتهي مي شود كه آن نيز به منزله ايوان بزرگي است كه در جنوب آن حياطي ديگر، در سطحي پائينتر قرار گرفته است ورودي رواق در سمت قبله اين تراس قرار دارد ورودي شمالي و شرقي  رواق به اين ايوان ارتباط دارد . رواق داراي سقف آجري از نوع طاق ضربي با مقرنس هاي گچي ساده است به استثناي ديوار سمت جنوب شرقي كه داراي پوشش كاشي گل و بوته دار قديمي است. بقيه ديوار هاي اطراف رواق تا بلندي 80 سانتيمتر با كاشي هاي ساده آبي چهارگوش و سپس با اندود گچ پوشش داده شده است كه در گوشه هاي چهار سمت آن نقاشي هاي گل و بوته ديده مي شود. اقدامات اوليه جهت ثبت اين بنا صورت گرفته ولي شماره ثبتي آن در دسترس نمي باشد.

2.  امامزاده زينب خاتون

آرامگاه ديگري درميان روستاي هنجن قرار داردكه به امامزاده خاتون دختر موسي بن جعفرمشهور است.درگوشه اي از فضاي كوچك جلوآرمگاه تقريباً محاذي درورودي چناري كهنسال قرار دارد كه تقريباً بيشتر فضاي فوقاني محوطه مذكوررااشغال كرده است.نماي خارجي آرامگاه از ايواني با سقفي بلند وچهار صفه زيرورو در كنار آن تشكيل شده است كه صفه هاي زيرين داراي طاق ضربي است وصفه هاي رويي با تير وتخته مسقف شده است.ايوان مذكور كه ورودي آرامگاه نيز به شمار مي آيد سقف آن از مقرنس هاي گچي ونقاشي پوشيده شده است .پوشش گچي سه جبهه اين ايوان محاذبي بالاي در ورودي آرامگاه را اشعاري باخط نستعليق طغرايي به رنگ قرمز آرايش داده شده است. اين بنا تاكنون به ثبت آثار تاريخي نرسيده است .

3.  قلعه هنجن

قلعه هنجن برفراز تپه اي مشرف برروستا وكشتزارهاي پيرامون آن بنا شده است.طول آن شرقي وغربي ومساحت تقريبي آن در حدود 2600 مترمربع (40×65 متر) مي باشد

در اين قلعه مجموعه اي از گونه ها شامل يك اتاق وجود دارد كه به دليل تراكم زياد در 3 يا 4 طبقه ساخته شده. راه حل هاي به كار گرفته شده براي جبران اختلاف سطح در اين قلعه بسيار جالب مي باشد. تعداد اتاقهاي آن بالغ بر يكصد باب بوده كه طبقات رويي به رور زمان خراب و غير قابل استفاده شده اند. بخش شمال غربي قلعه كه تقريباً سالمتر به جاي مانده است درسالهاي 1300 شمسي به بعد ايجاد شده است . اين قلعه حكايت از دوره هاي ناامني در تاريخ منطقه دارد و مردم روستا در دوران حمله مغول و پس از آن حمله افغان ها به ايران و در هنگام حمله آنان به روستا در اين قلعه پنهان مي شدند و گاه مجبور بودند مدت هاي طولاني را در اين قلعه سپري كنند، بنابراين هر خانواده علاوه بر خانه ي خود در روستا، اتاق يا اتاق هايي نيز در داخل قلعه داشتند و بعضي از روستاييان هنوز هم از اتاق هاي قلعه براي نگهداري از محصولات خود استفاده مي كنند. قدمت اين بناي تاريخي مربوط به دوره سلجوقيان به بعد بوده كه در تاريخ 25/12/79 به شماره  3479  به ثبت آثار تاريخي رسيده است.كه بعد از سه راهي در امتداد جاده ابيانه وجود دارد.

4.  مسجدجامع هنجن

ورودي مسجد جامع به دالان كوچكي كه سمت راست آن ، آبدار خانه وسمت چپ آن تختگاهي است وسپس به شبستان پايان مي گيرد . شبستان كه از فضاي نسبتا وسيعي برخوردار است سقف آن داراي پوشش تير و تخته است و در فواصل مختلف ستون هاي تير چوبي به عنوان حائل نصب شده است. روشنائي شبستان از چهار پنجره نورگير كه به سمت حياط در سالهاي اخير ساخته شده است تامين مي شود. در قسمتهاي بالاي لنگه درهاي چوبي ورودي جمله «هوالوهاب عمل حسن درويش سنه 1342 بسعي و اهتمام ميرزا محمد خان » ديده مي شود.


امامزاده بی بی زینب خاتون هنجن

روستای هنجن

در ميان روستاي هنجن آرامگاهي قرار گرفته است که به امامزاده بي بي زينب خاتون مشهور است. اين امامزاده دختر امام موسي بن جعفر مي باشد . در فضاي جلوي درورودي آرامگاه ، درخت چنار کهنسالي قرار دارد که محوطه گسترده اي را اشغال کرده است . قطر اين درخت تقريبأ2.5 مترو پيرامون آن تقريبأ 7.5 متر ميباشد. عمر اين چنار قديمي با در نظر گرفتن اينکه هم سن و سال دين اسلام است حدودا ً1200 سال مي باشد .از قدمت اين امامزاده اثر مکتوبي در دسترس نيست اما با در نظر گرفتن وجود اين چنار قديمي و کهنسال مي توان قدمت آن را حدوداً به همان 1000 تا 1200 سال تخمين زد . اين آرامگاه از چهار ايوان بالا وپائين تشکيل شده که ايوانهاي پائيني داراي طاق ضربي وايوانهاي بالايي با تيرو تخته مسقف شده اند وجلوي اين ايوانها با نرده هاي چوبي مشبک مسدود شده است. بالاي درب ورودي آرامگاه با اشعاري به خط نستعليق وبا رنگ قرمز آرايش شده و طاق بالاي سردرِ آرامگاه با نقاشي هاي ساده که بگفته عده اي از آثار مرحوم کمال الملک مي باشد و همچنين اشعار گچبري شده از محتشم تزئين گرديده است. ضريح امامزاده از جنس چوب وبصورت مشبک ساخته شده بود ، اما اين ضريح قديمي در تاريخ  1387.7.10 شمسي مصادف با عيد سعيد فطر (1 شوال 1429 قمري )تعويض گرديده است .

مردم روستا هر ساله نماز عيد فطر را در صحن امامزاده داوود برگزار مي کردند ، ولي امسال اين مراسم استثناًء در صحن امامزاده بي بي زينب خاتون برگزار گرديد. همزمان با ورود ضريح که بصورت قطعات جدا گانه اي بود مردم روستا به پيشواز ضريح آمدند و باسلام وصلوات (چاوشي) و دادن قرباني از آن استقبال کردند. کتيبه هاي ضريح از جنس نقره مي باشد که بر روي آن آياتي از قرآن کريم حکاکي شده است، چهارچوب بدنه آن از سه لايه تشکيل شده که لايه دروني از جنس آهن ولايه مياني از جنس چوب ولايه بيروني از جنس استيل مي باشد ، زير کتيبه هاي ضريح اسامي چهارده معصوم برروي دايره هايي از جنس نقره حکاکي شده است. هزينه ساخت ضريح توسط اهالي و خيرين روستا جمع آوري گرديد وکار نصب آن توسط دو نفراز سازندگان ضريح که از تهران آمده بودند و هيئت امناي امامزاده به مدت 3 روز به طول انجاميد و در صبحگاه روز  12/7/1387 مراسم پرده برداري و روضه خواني برگزار شد و اکثر اهالي روستا براي ديدن ضريح جديد در اين مکان گردهم آمدند.

قلعه قديمي هنجن

قلعه هنجن

قلعه هنجن به صورت دژي استواربر روي تپّه اي که از يک سو به خود روستا و از سوي ديگر بر باغها وکشتزارهاي اطراف آن مشرف است قرار داردو مساحت آن تقريباً بالغ بر 2600 متر مربع مي باشد . معماري اين بنا به دوره صفويه وقاجار يه نسبت داده شده است.ولي عده اي قدمت خود اين بنا را دوراني پيش از اين دودوره بيان نموده اند . درب ورودي اين قلعه قديمي ، چوبي با روکش آهني مي باشد که اين روکش هاي به وسيله ميخهاي بزرگ ضخيم بر روي اين درب نصب شده و به علّت بيشتر بودن طول ميخها نسبت به ضخامت درب ، بعد از نصب شدن اين روکش هاي آهني اضافه ميخها را در پشت درب خم مي کردند تا دشمن نتواند با برداشتن اين روکش ها ي آهني به داخل قلعه نفوذ کند . تعداد طبقات اين قلعه قديمي و کهنه با در نظر گرفتن زير زمين آن به 3تا 4 طبقه ميرسد که طبقات رويي آن بر اثر گذشت زمان تخريب شده و از بين رفته است                                                                                             

معماري داخل بعضي از اتاقها ي اين بنا نيز به دوران صفويه نسبت داده شده و از سنگ وخشت ساخته شده است . نکته اي که در اينجا قابل ذکر است اين مي باشد که اين خشتها با آب دير شسته مي شوند و اين خصوصيت بخاطر اين است که شنهاي درشت همانند سنگريزه با گل رس در زير نور آفتاب پخته شده وجدا کردن اين خشتها به آساني امکان پذير نمي باشد . سقف بعضي از اتاقها به صورت خشتهاي ضربي و برخي چوبي بوده است . اتاقهاي اين بنا داراي دو نوع درب مي باشد ، يک نوع درب اتاقهايي است که در همکف و زير زمين قرار دارند که اين درب ها يک لنگه با قفلهاي چوبي به نام ((کُلون )) که همان پشتبند درب مي باشد ساخته شده است و نوع ديگر اين درب ها ،درب هايي است که در اتاقهاي طبقات فوقاني نصب شده است با اين خصوصيت که اين درب ها دو لنگه و داراي قفلهاي چوبي و آهني مي باشند . ارتفاع ديوارهاي قلعه تقريباً10متر است و مرتفع بودن اين ديوارها به اين دليل است که در هنگام جنگ دشمن نتواند به راحتي به داخل آن راه پيدا کند . لازم به ذکر است که در قسمت زيرين اين قلعه يک راه زير زميني يا با بياني ديگر تونلي حفر گرديده که طول آن حدوداً 250متر مي باشد که در اواسط ، راه به دو قسمت تقسيم مي شود که يک راه آن به سمت مکاني به نام ((کشوره))، (محلي در هنجن) وراه ديگر آن به سمت مکاني به نام ((بَرهُلِ))، (نام  گذري در کنار قلعه هنجن) کشده مي شود .( راه اول راه خروجي بوده است که از اين راه براي رساندن خبر ويا کسب اطلاعات از سوي دشمن استفاده مي کردند وراه دوم راهي راهي براي آوردن آب از مکاني به نام ((کومه بَرهُلِ)) براي اهالي روستا بوده است و سر چشمه اين آبها از آب قنات ((درب گنبد)) مي باشد ). بعد ها که امنيت در ده برقرار گرديد اين قلعه به انبار تبديل شد و قسمتهايي از آن براي نگهباني از قلعه شد . اما در زمان نا امني بيشتر به عنوان پناهگاهي براي اهالي روستا به کار مي رفت . مدت زماني است که اداره ميراث فرهنگي ،صنايع دستي و گردشگري شهرستان نطنز مشغول به مرمّت بازسازي اين قلعه تاريخي مي باشد وتا کنون حدود 5تا 8 درصد از اين بناي تاريخي مرمّت شده و در داخل قلعه نماي سنگي وديوار کاهگلي به کار رفته است


کوه کرکس نطنز، همدرد دماوند

كوه كركس

آنچه در ارتفاعات دماوند مي‌گذرد، درد مشترک ديگر قله‌هاي ايران زمين هم هست. قله‌هايي که هر يک عمري به درازاي تاريخ دارند و از زمان پيدايش انسان، در زندگي بشر منشا حيات بوده‌‌اند،‌اما امروز چنان مورد بي‌مهري قرار گرفته‌‌اند که حتي وحوش هم نمي‌توانند از اين موهبت طبيعي به عنوان جايگاهي مأمن استفاده کنند. قله‌هاي ايران و کوهستان‌‌هاي منتهي به آن در هر نقطه‌اي که باشند،‌نه فقط به عنوان بهترين پناهگاه حيات وحش عمل مي‌کنند،‌بلکه در توازن شرايط جوي و تلطيف هوا تاثير اساسي دارند و به همين دليل وجود برخي از ارتفاعات در مناطق خشک و نيمه خشک نعمتي است که همه بايد قدر آن را بدانند. يکي از اين قله‌ها،‌«کرکس» در نطنز است، قله‌اي که دامنه آن از شهر تاريخي نطنز آغاز مي‌شود و تا حاشيه کوير 10 تا 15 کيلومتر بيشتر فاصله ندارد.

ارتفاعات «کرکس» تنها منبع آب شهرستان نطنز به ويژه شهر وسيع بادرود است و به عنوان تنفسگاه اين منطقه عمل مي‌کند، اما صد حيف که غير از معدنکاران سنگ،‌ هيچ‌کس قدر اين نعمت گرانبهاي طبيعي را نمي‌داند!

اگر معدنکاران در ارتفاعات زيبا و پرطراوت دماوند در پي يافتن «پوکه» به تخريب طبيعت و محو حيات وحش پرداخته‌اند، اما «کرکس» بلند قامت ايران در سکوت صخره‌هاي ساکت خود،‌شاهد زخم‌هاي عميقي است که هر روز پيکرش را نحيف‌تر مي‌کند، «کرکس» پوکه ندارد،‌ اما بيش از دو دهه است که چوب سنگ‌هاي گرانيت منحصر بفرد خود را مي‌خورد.

سازمان حفاظت محيط زيست و اداره کل منابع طبيعي از سال‌هاي دور محدوده کرکس را حفاظت شده اعلام کرد‌ه‌اند،‌ اما جالب است بدانيد حتي يکي دو تابلو «منطقه حفاظت شده کرکس» هم که در حاشيه راه قديم نطنز قرار داشت چند سالي است که ديگر ديده نمي‌شود!

ولي اگر وضع به همين شکل ادامه يابد در آينده‌‌اي نه چندان دور ديگر کوهستان‌هاي کرکس نيازي به حفاظت نخواهد داشت، چرا که نه وحوشي مي‌تواند در آن ادامه حيات دهد که مورد طمع شکارچيان قرار بگيرد و نه درخت و بيشه‌اي که گردشگران و کوهنوردان را جذب خود کند.

واقعيت اين است که متوليان و سازمان‌هاي مرتبط با حفظ و حراست از اين کوهستان هر کدام مدعي هستند که کار خود را درست انجام مي‌دهند،‌ اما آنچه ديده مي‌شود با ادعاي آنان در تضاد است. براي ديدن حجم تخريب ارتفاعات نطنز، نيازي به بررسي دقيق و کار کارشناسي نيست. مي‌توانيد در کنار گذر نطنز با چشم غيرمسلح بسوي «کرکس» نگاه کنيد و سينه چاک چاک آن را که زير تازيانه و تيغ ماشين‌هاي غول‌پيکر قرار دارد، به خوبي ببينيد!

آيا وقت آن نرسيده است که سازمان‌هاي مسئول با بهر‌ه‌مندي از تشکل‌ها،‌انجمن‌ها و طرفداران محيط‌زيست به ويژه فدراسيون کوهنوردي اين معضل چند و چندين ساله را حل کنند و با تعامل و يافتن راه‌حلي منطقي، اين درد مشترک کوهساران ايران را درمان کنند؟



باغ و خانه های ابیانه تو را می خواند

ابیانه

شکوه چشم انداز معماري بومي و سرشار از زيبايي و دلنوازي روستاي ابيانه موجب شده است تا اين روستا کاملا سنتي در شمار مناطق گردشگري شهرت عالم گير پيدا کند.

ابيانه روستايي خوش منظر، زيبا، مصفا، خوش آب و هوا در فاصله 35 کيلومتري نطنز و 70 کيلومتري کاشان قرار دارد که سالانه خيل عظيمي از گردشگران و مسافران نوروزي را به دامان خود مي‌کشاند.

ابيانه از واژه ‘ويونا’ و يا ‘ويونه’به معناي بيدستان گرفته شده است و درگفتار فارسي به صورت ‘بيانه’ و ‘ ابيانه’ تحريف شده ولي در گويش محلي مردم ، کلمه اوليه خود را حفظ کرده است.

نوع گويش مردم ابيانه که ‘فرس’ يازبان پارسيان قديم مي‌باشد خودگواه ديگري بر قدمت تاريخي اين روستاست.

مساجد و کتيبه‌هاي زيبا، باغ‌هاي سبز و مصفا، کوچه‌هاي پيچ در پيچ، پنجره‌هاي مشبک، آتشکده و حتي نوع پوشش لباس مردم ابيانه حکايت از اصالت و تاريخ دور و دراز ايران اسلامي دارد.

منبر چوبي منبت کاري شده مسجد جامع ابيانه که در سال 466 هجري قمري ساخته شده است از جمله آثار تاريخي اين روستا بشمار مي‌رود.

آثاري ديگري که مي‌تواند قدمت روستا را مستدل نمايد وجود بقاياي چهار طاقي موسوم به آتشکده ‘هارپاک’ ، محراب چوبي مسجد ‘هرنگون’ و درهاي منقش با تاريخ 400 تا  500 هجري قمري است.

مهمترين بنا و اثر تاريخي اين روستا مسجد جامع آن است، مسجد قديمي ديگر ابيانه، مسجد ‘برزله’ داراي فضاي دلباز و دلنوازي است که روي در آن نوشته شده 701 هجري قمري که مربوط به دوره ايلخانان است.

مسجد ‘حاجتگاه’ از ديگر مساجد تاريخي روستاي ابيانه است که درکنارصخره‌اي در کوهستان ساخته شده و برروي در ورودي شبستان آن تاريخ 952 هجري قمري به‌چشم مي‌خورد.

زيارتگاه‌هاي شاهزادگان عيسي و يحيي از فرزندان حضرت امام موسي کاظم (ع) نيز در اين روستاي تاريخي از معماري بسيار زيبايي برخودار است.

برپايي آداب و رسوم کهن و ريشه‌دار به ويژه آيين خاص نخل گرداني در مراسم تاسوعا و عاشوراي حسيني نيز همه ساله خيل عظيمي از مردم کشور را براي ديدن به اين منطقه مي‌کشاند.

بيشتر خانه‌هاي مسکوني ابيانه اعم از کوچک و بزرگ برروي شالوده‌ معماري زمان ساساني که شامل چهار طبقه اتاق است، بنا شده است.

خانه‌هاي روستاي ابيانه بر روي دامنه شمالي دره و با شيب نسبتا تند و بر بستري از سنگ هاي رسوبي سبزرنگ واقع شده‌اند.
اين خانه‌ها از خاک سرخ منحصر به اين روستا و شيوه ساختماني خاص محلي و به صورت پلکاني و مسلط بر يکديگر ساخته شده‌اند.
بر بالاي ساختمان خانه‌ها، کوه سنگي زيبايي ديواره شمالي روستا را تشکيل داده است.

ساختمان اين ديواره سنگي و همگوني رنگ آن با ساختمان خانه‌ها نظر هر تازه واردي را به خود جلب مي‌کند.

شيوه اصلي معماري خانه‌ها مربوط به زمان ساسانيان است که نمونه آن در قصر فيروزآباد فارس که متعلق به سلاطين ساساني است، ديده مي‌شود.

مردم ابيانه لباس‌هاي سنتي خود را مي‌پوشند، نوع پوشش زنان ابيانه‌اي با شليته‌هاي کوتاه و گشاد و روسري‌هاي گلي رنگ و رنگ قرمز گلها در متن سفيد روسري، بسيار تماشايي است.

زنان اين روستا همچنين پيراهن بلندي از پارچه‌هاي گل دار و رنگارنگ تن مي‌کنند و مردان نيز با پوشيدن شلوار گشاد و دراز از پارچه سياه‌رنگ، هويت با ارزش روستاي خود را همواره پاس همواره داشته‌اند.

رييس اداره ميراث فرهنگي، گردشگري وصنايع دستي نطنز گفت: سالانه حدود يک ميليون نفر گردشگر داخلي از آثار تاريخي و گردشگري‌ روستاي ابيانه ديدن مي کنند.

‘ احمد رضا قاسمي’ در گفت و گو با خبرنگار ايرنا، اظهار داشت: در طول سال نيز نزديک به 50 هزار نفر گردشگر خارجي از بافت و آثار و ابنيه قديمي ابيانه نيز ديدن مي کنند.

به گفته وي، روستا ابيانه جزو کهن‌ترين روستاهاي کشور بلحاظ معماري سنتي است که آثار و ابنيه تاريخي از دوران هخامنشيان تا قاجاريه را در خود جاي داده است.

شهرستان 45 هزار نفري نطنز با بيش حدود يک هزار و 200 اثر تاريخي و گردشگري در فاصله 130 کيلومتري اصفهان و 80  کيلومتري کاشان قرار دارد.