قلعه خشتی برز

قلعه سرِ دِه روستای برز

 تاريخ احداث اين قلعه بر من معلوم نيست و نقل قولي هم نشنيده ام اما آنچه مسلم است احداث ساختمان قلعه قبل از ساخت تالار و عمارتي بوده که در زمان صفويه بنا شده است چون آجري در آن بکار نرفته است.

مساحت اين قلعه تقريباً 150مترمربع ميباشد و ابتداي ديوار ها با سنگ هاي رسوبي يا ساوردي و بقيه آن با خشت هاي قطور ساخته شده است. پهناي ديوار قلعه يک متر و اندي و ارتفاع آنها قبل از تخريب که زمان بسيار دوري هم نميباشد به 6 متر ميرسد. در چهار گوشه قلعه چهار برج دايره شکل وجود داشت،که مساحت مفيد هر برج تقريباً 15 متر مربع بوده و در چهار طبقه ساخته شده بود که مردم در زمان هايي که احساس ناامني ميکردند آذوقه خود را به داخل اين قلعه ميبردند و تيراندازان در برج ها سنگر ميگرفتند تا از حمله دشمن در امان باشند و ورود و خروج اين قلعه از دو درب چوبي که يکي در ضلع شمال و ديگري در ضلع جنوبي که با تخته هاي قطور ساخته شده بود انجام ميگرفته است.
آثار ديوار ها و دو برج جنوبي قلعه هنوز مشاهده مي شود اين قلعه در حدود سال هاي 1341 تا 1343 به همّت و تلاش والاي سيد شمس الدين حسيني و کمک هاي مادر محترمه ايشان و معماري استاد غلامحسين کريمي پناه و همياري اهالي روستا به دبيرستان که قبلاً در ساختمان استيجاري واقع در کوچه عمارت داير بود به اين مکان منتقل شد و از آن به بعد ديگر قلعه سرِ دِه از سر زبان ها افتاد و دبيرستان جاي آن را گرفت و جا دارد که نسل جديد اين دبيرستان را بعنوان يک ميراث فرهنگي حفظ و نگهداري نمايد .در پايان از افرادي که اطلاعات دقيق تري دارند ويا اشکالي در اين نوشته مي بينند ما را از پيشنهاد خود محروم نفرمايند .

نويسنده : سيد اصغر حسينيان