توسعه شهرنشيني روستاي ابيانه را تهديد مي کند

به اعتقاد مدير امور پايگاه هاي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، توسعه ي شهرنشيني و نگاه به ساختمان سازي، مشکلي است که روستاي تاريخي ابيانه را تهديد مي کند.
به گزارش ايسنا، مسعود نصرتي که  در چهاردهمين نشست هنر و باستان شناسي روستاي تاريخي ابيانه در مرکز هنرپژوهي نقش جهان سخن مي گفت، ادامه داد: ابيانه الگويي است که مي تواند براي بافت هاي قديمي و کهن ما پايدار بماند. دفتر امور پايگاه ها تلاش مي کند، برخي از امور را در اختيار پايگاه ها در استان ها قرار دهد. وي گفت: خوشبختانه در ابيانه، ساخت وساز چنداني صورت نگرفته که ما را نگران کند و همه چيز باقي مانده است. او بيان کرد: اگر نگاهي به کارايي پايگاه ها داشته باشيم، پايگاه هاي ميراث فرهنگي به صورت يک وصله به بافت هاي تاريخي متصل اند و از آن ها حفاظت مي کنند. اميدواريم با تلاش معماران و ميراث داران، اين بافت کهن باقي بماند، همان گونه که ابيانه براي ما باقي مانده است.
در ادامه ي اين نشست، مدير پايگاه ميراث فرهنگي روستاي تاريخي ابيانه با ارايه ي گزارشي از فعاليت هاي اين پايگاه، اظهار داشت: زماني که درباره ي ابيانه صحبت مي کنيم، درباره ي تاريخ ايران صحبت مي کنيم. ابيانه بخش بسيار زيبا، کهن و ارزشمندي از تاريخ پرافتخار ايران است که تا امروز توانسته است، ويژگي هاي خود را به لحاظ فرهنگي و تاريخي حفظ کند. عظيمه رياحي دهکردي با اشاره به آغاز فعاليت پايگاه ميراث فرهنگي ابيانه از زمستان سال 1381، درباره ي فعاليت هاي اين پايگاه گفت: پايگاه ابيانه در بخشي از فعاليت هاي خود به حفاظت و مرمت اين روستاي تاريخي پرداخته و اين کار از بناهاي مذهبي آغاز شده است و کماکان ادامه دارد. وي معرفي ابيانه را با راه اندازي موزه ي اين روستا از ديگر فعاليت هاي پايگاه دانست و ادامه داد: اين موزه با هدف معرفي ابيانه به مردم و گردشگران و اشتغال زايي براي جوانان روستا ايجاد شده است. او با اشاره به انجام کارهاي پژوهشي در زمينه هاي معماري، باستا ن شناسي، زبان و گويش، گفت: پژوهشي دقيق در زمينه ي مردم شناسي ابيانه انجام شده و در قالب يک کتاب به چاپ رسيده است. هم چنان اين پژوهش ها در حوزه هاي جزييات معماري روستا،  گياهان دارويي ابيانه، مطالعه و بررسي پايانه ي شرق روستا، بررسي جامع دره ي برزرود، طرح جامع ابيانه، تاريخ، معماري، خط نوشته هاي سقف هاي اين روستا ادامه دارند. مدير پايگاه ميراث فرهنگي روستاي تاريخي ابيانه با تاکيد بر ثبت کامل اين روستا در سال 1354 در فهرست آثار ملي، اظهار کرد: به دليل قدمت بناهاي روستا که به مربوط دوره هاي سلجوقي، صفوي و ساساني به نظر مي آمدند، بايد تعدادي از اين بناها به صورت جداگانه در فهرست آثار ملي به ثبت برسند. 27 بناي تاريخي تاکنون به ثبت رسيده اند و تعداد ديگري نيز در دست ثبت هستند. رياحي با ارايه ي آماري درباره ي مرمت بناهاي تاريخي اين روستا از سال 1382 تا 1387، بيان کرد: آمار مرمت اين بناها سير نزولي دارد، چون اعتبار پايگاه در سال گذشته به 20ميليون تومان رسيد. او مستندنگاري بناهاي ارزشمند و تاريخي شامل مستندنگاري 42 بناي تاريخي، هفت بناي مذهبي و 11 بناي عمومي را از ديگر فعاليت هاي اين پايگاه دانست و انجام اقدامات حفاظتي را نيز در زمره ي فعاليت هاي در دست انجام پايگاه ميراث فرهنگي روستاي تاريخي ابيانه ارزيابي کرد. وي انجام اقدامات حقوقي براي جلوگيري از ساخت وسازهاي غيرمجاز، سمپاشي مراکز آلوده و مشکوک به آفات و چوب خوارها، برف روبي بناها، توزيع سم مرگ موش بين اهالي و اقدام به تعويض در و نرده هاي فلزي و چوبي را از اقدامات حفاظتي اين پايگاه بيان کرد. مدير پايگاه ميراث فرهنگي روستاي تاريخي ابيانه ادامه داد: زندگي اقتصادي در روستا ي ابيانه دچار رکود شده است. نبود جوان ها سيستم زيست را در ابيانه دچار شکست کرده است. در گذشته، مديريتي در ابيانه بود که بسيار دقيق عمل مي کرد، اين مديريت متاسفانه به مرور دچار ازهم گسستگي شد. رياحي اضافه کرد: يکي از مسايل کنوني که در ابيانه با آن مواجه هستيم گردشگراني اند که به ابيانه مي آيند. تنها راهکار براي جلوگيري از ادامه ي روند کنوني، حذف گردشگران تفريحي و حمايت و برنامه ريزي دقيق و قانوني براي گردشگران فرهنگي است. در ادامه ي اين نشست، مدير پروژه ي تهيه ي طرح حفاظت جامع ابيانه با تاکيد بر اين که بين آنچه تحت عنوان حفاظت جامع ابيانه تهيه شده است، با طرح هاي متعارف، اختلاف وجود دارد، گفت: اختلاف در مباني نظري، نوع نگاه و چشم اندازي که مبناي طرح است و اختلاف روشي که در تهيه ي طرح بود، از اين موارد هستند. سيدحسن ميري ادامه داد: در طرح جامع ابيانه، توجه صرفا به بافت کالبدي روستا نبود، بلکه بافت کالبدي نيز يکي از اجزاي اين طرح بود. وي با ارايه ي توضيحي درباره ي معرفي طرح حفاظت جامع ابيانه، بيان کرد: علاوه بر کالبد روستا، مناسبات فرهنگي و هنجارهاي اقتصادي و مالي مجموعه ي زيستگاه  را با کساني که در آن زيستگاه ساکن بودند، به عنوان يک بخش واحد نگاه و تلاش کرديم، هر توجهي که به کالبد مي شود، مابه ازاي آن در فرهنگ و اقتصاد نيز باشد. مدير پروژه ي تهيه ي طرح حفاظت جامع ابيانه در توضيح اهداف اصلي طرح حفاظت جامع روستاي تاريخي ابيانه، اظهار داشت: شناخت و تقويت جايگاه فضايي - منطقه يي در تعامل با نقاط اطراف، سامان دهي و حفاظت بافت و کالبد روستا، مرمت، احيا و تجهيز فضاهاي باارزش تاريخي، معماري و محيطي، حفظ، احيا و شناسايي ارزش هاي فرهنگ و معماري و منظر روستا و معرفي آن تا سطوح فراتر از جمله ي اين اهداف اند. وي بسترسازي هدايت توسعه ي کالبدي روستا به صورت موزون و همگن با محيط و با مشارکت مردم محلي، کمک به تامين و توزيع عادلانه ي امکانات و خدمات براي جمعيت هاي ساکن شناور بومي و گردشگران، بسترسازي زمينه هاي سرمايه گذاري و اشتغال زدايي مناسب با ماهيت و ارزش هاي موجود روستا براي افزايش ضريب ماندگاري جمعيت و تشويق بازگشت مهاجران بومي و تدوين ضوابط و مقررات فراگير درباره ي عرصه هاي سکونتي و تفريحي را از جمله اهداف اصلي تهيه ي طرح حفاظت جامع ابيانه دانست. او با تاکيد بر اين که مشکلات روستاي ابيانه با يک دهياري حل نمي شوند، گفت: حتما بايد در اين حوزه، کارهاي بيش تري انجام شوند و اين قضيه به مسوولان شناسانده شود تا ابيانه در اندازه ي خود رشد يابد. ميري افزود: ابيانه متفاوت تر از وضعيت کنوني اش است. زماني حدود 1600 نفر در ابيانه زندگي مي کردند، اين روستا يک لايه دارد، به عنوان بخش کالبدي که فقط آن را مي توان ديد; اما ابيانه در لايه هاي ديگرش حدود 35هزار هکتار مساحت دارد که بخشي از اقتصاد آن را شامل مي شود و مزارعي که در اين 35هزار هکتار شکل مي گرفته اند. لايه ي سوم ابيانه با يک شعاع 50 کيلومتري در اطراف ابيانه گسترده شده و جمع اين موارد ابيانه را به وجود آورده است. ابيانه با توجه به لايه هاي مختلف و ناشناخته اي که دارد، يک امپراطوري روستايي کوچک است و فکر مي کنيم، در ابعاد فرهنگي و مردم شناسي به مطالعات بيش تري نياز دارد. وي در توضيح سير تحول رويکردهاي حفاظت از روستاي ابيانه، گفت: تفاوت طرح توسعه ي ابيانه با طرح هاي ديگر اين است که بحث حفاظت از ابيانه است، در قالب يک رويکرد جامع با گرايش پايدار ايجاد شده است. اين تفاوتي است که بين اين نگاه و نگاه هاي ديگر موجود است. هرچند اسناد مکتوب براي سامان دهي کالبدي را نيز فراموش نکرده ايم، ولي کالبد در پله هاي نخست قرار دارد. او بيان کرد: پيش از اين که اقدام به تهيه ي طرح حفاظت کنيم، طرحي تهيه و اجرا شده بود که صرفا نگاهش به کالبد روستا بود. آنچه در موضوع حفاظت از بافت ها مطرح است، توجه به مناطق شهري است، در مناطق روستايي تجربه اي نداريم يا اگر هست، حداقل است. پس پيشنهاد مي کنيم که حتما نگاه و ادبيات مخصوص به جامع روستايي را در طرح هاي حفاظت از مناطق روستايي تدوين کنيم تا در دستور کار قرار گيرد. وي ادامه داد: آنچه اکنون متداول است، معمولا نگاه کردن به کالبد به صورت يک موزه است تا ديگران با تاريخ آشنا شوند، ولي چون اين بحث پاسخ نمي دهد، از آن به راحتي عبور مي کنيم. مدير پروژه ي تهيه ي طرح حفاظت جامع روستاي ابيانه يادآور شد: با توجه به منظر فرهنگي، حفاظت جامع و توسعه ي پايدار، راهبردها و راهکارها براي حفاظت جامع از اين محيط زيستي مورد استفاده اند. او مديريت روستا، احياي روستا با رويکرد فرهنگي، نقش جمعيت شناور بومي و گردشگري را از الزامات طرح حفاظت جامع روستاي ابيانه دانست و اضافه کرد: اکنون در اين روستا، 300 نفر زندگي مي کنند. اگر اين وضعيت ادامه پيدا کند تا چند سال ديگر، اين جمعيت به زير 100 نفر مي رسد. به همين دليل، با نوع نگاه به ابيانه و گوهر وجودي جامعه ي زيستي آن، رويکرد فرهنگي و آموزشي بايد جاي رويکردهاي اقتصادي را بگيرد.